بررسی پاسخ های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی .Valeriana officinalis L به کاربرد کود های اوره، نیتروکسین و فسفات بارور-2

در این تحقیق به منظور مطالعه پاسخ های رشدی، عملکردی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سنبل الطیب (Valeriana officinalis L.) به کاربرد غلظت های مختلف کود اوره (صفر، 30، 60، 90 و 150 کیلوگرم در هکتار) و کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2، آزمایشی در مزرعه گیاهان دارویی، تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. کشت نشاء در اواسط اردیبهشت و اعمال تیمار کود اوره در دو مرحله انجام شد. برای اندازه گیری عملکرد ریشه و بیولوژیک، یک مترمربع از هر کرت برداشت و وزن اندام هوایی و ریشه خشک اندازه گیری و مجموع این دو به عنوان عملکرد بیولوژیک محاسبه شد. استخراج اسانس ریشه و ریزوم از روش تقطیر با آب (کلونجر) و میزان والرنیک اسید با کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) صورت گرفت. همچنین عملکرد اسانس براساس درصد اسانس و عملکرد خشک ریشه محاسبه شد. میانگین قطر ریشه از 97/7 (90 کیلوگرم اوره در هکتار) تا 14/5 میلی متر (شاهد) متغیر بود. بیشترین عملکرد ریشه در 150 و 90 کیلوگرم اوره در هکتار به همراه تلقیح با نیتروکسین و فسفات بارور-2 (به ترتیب 88/4 و 1/5 تن در هکتار) به دست آمد. کاربرد 90 کیلوگرم اوره در هکتار همراه با نیتروکسین، افزایش محتوای کلروفیل b و کل را در پی داشت. افزایش غلظت اوره منجر به کاهش محتوای اسانس و افزایش عملکرد اسانس شد. محتوای اسانس از 93/0 (90 کیلوگرم اوره به همراه نیتروکسین و فسفات بارور-2) تا 94/1 درصد (عدم کاربرد کود) متغیر بود. بیشترین محتوای والرنیک اسید (46/0 درصد عصاره) و عملکرد والرنیک اسید (27/220 میلی گرم بر هکتار) در استفاده از 30 کیلوگرم اوره به همراه فسفات بارور-2 و عدم کاربرد نیتروکسین مشاهده شد. به طور کلی، کاربرد کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2 به همراه 90 کیلوگرم اوره با بهبود صفات رشدی، عملکردی و فیزیولوژیکی منجر به تولید عملکرد اسانس و والرنیک اسید قابل قبولی شدند.