مقایسه استحکام روانی، انعطاف پذیری شناختی و سلامت روانی در مادران کودکان استثنایی با استرس والدگری بالا و پایین

امروزه مسایل و مشکلاتی به‌واسطه معلولیت‌های کودکان استثنایی برای مادران آن‌ها به‌وجود می‌آید و آنان را به‌طور جدی درمعرض انواع تنش‌ها و آسیب‌های روانی قرار می‌دهد. این پژوهش با هدف مقایسه استحکام روانی، انعطاف‌پذیری شناختی و سلامت روانی در مادران کودکان استثنایی با استرس والدگری بالا و پایین انجام شد.

 پژوهش حاضر، از نوع علی‌مقایسه‌ای شامل دو گروه مادران کودکان استثنایی دارای استرس والدگری بالا و پایین بود. جامعه آماری را تمامی مادران دارای کودکان استثنایی شهر اهواز در سال 1397 تشکیل دادند. از میان همه مادران باتوجه به تعداد متغیرها درمجموع برای نمونه‌ای به حجم دویست نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس بررسی صورت گرفت. در ادامه بعد از حذف پرسشنامه‌های ناقص و مخدوش، تعداد 180 پرسشنامه باقیمانده (نود نفر در گروه استرس والدگری بالا و نود نفر در گروه استرس والدگری پایین)، تجزیه‌و‌تحلیل شد. به‌منظور گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استحکام روانی (ایرل و سیول، 2002)، شاخص استرس والدگری (آبیدین، 1990)، پرسشنامه سلامت روان (دراگوتیس، لیپمن و کوی، 1977) و پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) به‌کار رفت. داده‌ها با استفاده از نسخه 24 نرم‌افزار SPSS و با آنالیز واریانس چندمتغیری در سطح معناداری 0٫05 تحلیل شدند.

طبق یافته‌ها بین دو گروه مادران با استرس والدگری بالا و پایین به‌لحاظ متغیر‌های استحکام روانی (0٫01>p)، انعطاف‌پذیری شناختی (0٫01>p) و سلامت روانی (0٫01>p) تفاوت معنا‌داری وجود داشت.

مادران دارای استرس والدگری پایین درمقایسه با مادران دارای استرس والدگری بالا، از سطوح بیشتر استحکام روانی، انعطاف‌پذیری شناختی و سلامت روانی برخوردار هستند؛ بنابراین، باتوجه به نقش متغیرهای پژوهش در کیفیت والدگری مادران کودکان استثنایی، درمانگران و مشاوران حوزه استثنایی می‌توانند تمرکز بر مولفه‌های روانی مذکور را به‌منظور بهبود وضعیت خانواده‌های دارای کودک استثنایی به‌کار گیرند.