شبیه سازی عددی کیفیت آب مخزن سد علویان با نرم افزار CE-QUAL-W2

کیفیت آب مخازن سدها به دلایل مختلف همچون لایه بندی حرارتی، تجمع مواد جامد محلول ناشی از آب های ورودی، زمان ماند بالا و تغذیه گرایی همواره دستخوش تغییرات است. به همین دلیل تحقیق حاضر باهدف تعیین الگوی حرارتی و بررسی شرایط کیفی آب مخزن سد علویان با استفاده از نرم افزار CE-QUAL-W2 در سال 1394 (2016) انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد از میانه خرداد تا میانه شهریور مخزن لایه بندی حرارتی نسبتا قوی را تجربه می کند به طوری که در این دوره اختلاف دمای لایه های فوقانی و زیرین سد به طور متوسط برابر 31/12 درجه سانتی گراد می گردد. همچنین با توجه به اکوسیستم فعال در رودخانه پایین دست و شناسایی انواع خاصی از ماهیان در آن، اختلاف دمای آب رودخانه با آب خروجی از آبگیرها موردبررسی قرار گرفت که این اختلاف برای آبگیر تراز 1530 متر در فصل تابستان به طور متوسط در حدود 7/6 درجه سانتی گراد محاسبه گردید که بالاتر از مقادیر مجاز می باشد. به دلیل وقوع طبقه بندی کیفی در مخزن هم زمان با لایه بندی حرارتی و کاهش غلظت اکسیژن محلول در لایه های زیرین مخزن در تابستان به 35/5 میلی گرم در لیتر، پیش بینی وضعیت مخزن برای سال 2021 به ازای سناریوهای مختلفی ناشی از تغییرات اقلیمی و کاهش مقدار اکسیژن محلول آب ورودی به مخزن هدف قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که در بحرانی ترین شرایط (10 درصد افزایش دمای محیط و 10 درصد کاهش اکسیژن محلول) مقدار این پارامتر تا 4/4 میلی گرم در لیتر افت خواهد داشت که وقوع شرایط بی هوازی و تولید بو، رنگ و طعم نامطبوع را می بایست انتظار داشت. در ارتباط با تغییرات شوری نتایج نشان می دهند که لایه های زیرین نسبت به لایه های بالاتر آب املاح بیشتر دارند، اما بااین وجود به دلیل مقادیر پایین شوری در آب رودخانه صوفی چای، این مقدار در مخزن در بحرانی ترین حالت از 45/125 میلی گرم در لیتر تجاوز نمی کند و اختلاف قابل ملاحظه ای با مقدار مجاز اعلام شده در استاندارد کیفی آب های ایران دارد.