مقایسه اثر بخشی درمان شناختی رفتاری و درمان پذیرش و تعهد بر خود کارآمدی درد و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به کمردرد مزمن

در میان دردهای مزمن، کمر درد مزمن یکی از فراگیرترین انواع درد است. در این تحقیق هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در بیماران مبتلا به کمر درد مزمن بر خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی بود.

 تحقیق حاضر آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه شاهد است که از بهمن ماه سال 1398 تا اسفند سال 1399 انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، تمامی بیماران مراجعه کننده دارای کمردرد مزمن به بخش تخصصی کلینیک الزهرا حکیمیه در شهر تهران بود. جمعیت نمونه تحقیق شامل 45 نفر بود که به روش هدفمند و در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفره قرار داده شدند. مداخله درمانی برای گروه اول، درمان شناختی-رفتاری و برای گروه دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بود و برای گروه کنترل هیچ آموزشی درنظر گرفته نشد. ابزار مورد استفاده، پرسش نامه های اطلاعات جمعیت شناختی، خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. فرضیه های پژوهش به صورت جداگانه با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری بررسی شدند.

 در این پژوهش 45 بیمار (33 مرد و 12 زن) با میانگین سنی 14/09±41/18 سال شرکت کرده بودند. نسبت F تحلیل کوواریانس تک متغیره برای تفاوت تمامی متغیرهای وابسته بین گروه های آزمایش و گروه کنترل معنا دار بود (0/001>p). در ادامه به منظور مقایسه اثربخشی دو روش درمانی بر خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی از نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی استفاده شد. تفاوت بین میانگین گروه درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودکفایتی درد و کیفیت زندگی در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری معنادار نبود (0/05<p). بنابراین اثربخشی دو روش درمانی بر خودکفایتی درد و کیفیت زندگی این بیماران یکسان بود.

 اثربخشی هر دو روش درمانی شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش خودکارآمدی درد و کیفیت زندگی در بین بیماران کمردرد مزمن اثربخش است اما بین دو روش درمانی مذکور تفاوت معناداری وجود ندارد.