گونه شناسی نمایش نامه «سلطان مار» بر اساس نظریه میتوس «فرای»

بهرام بیضایی از نویسندگان، پژوهشگران و هنرمندان شاخص ایران است که در عرصه نمایش، آثار ارزشمند، ماندگار و شایسته نقد و تحلیل خلق کرده است. گونه شناسی آثار نمایشی او اگرچه به صورت پراکنده و در لابه لای نوشته هایی چند مورد توجه قرار گرفته، اما کمتر به صورت علمی و روش مند به دسته بندی و تحلیل گونه شناسانه آن ها پرداخته اند. از میان نظریات گونه شناسی، نورثروپ فرای دیدگاه درخور توجهی دارد و طبقه بندی کاربردی ای از گونه شناسی ارایه می دهد. او هر یک از گونه های کمدی، رمانس، تراژدی و آیرونی/ طنز را با یکی از میتوس های بهار، تابستان، پاییز و زمستان تطبیق می دهد و برای هر میتوس، شش نوع یا مرحله قایل است که به تقسیم بندی دقیق درون گونه ای منجر می شود. با توجه به دیدگاه فرای، باید در نظر داشت که اثر مهم بهرام بیضایی با عنوان «سلطان مار» قابل ارزیابی و نقد گونه شناسانه است. در پژوهش پیش رو، کوشیده ایم ضمن بهره گیری از روش تحلیل کیفی، با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، و کاربست نظریه «میتوس» نورثروپ فرای، تحلیل گونه شناسانه ای از نمایش نامه ی فوق ارایه کنیم. دستاوردهای پژوهش گویای این است که نمایش نامه سلطان مار از منظر گونه شناسی فرای، ذیل گونه کمدی نوع چهارم قرار می-گیرد، که این امر به نوبه خود، می تواند زمینه ای برای آشنایی با بخشی از بن مایه های آثار بیضایی باشد.