مروری بر تب اسبی پوتومک (Potomac horse fever)

تب اسبی پوتومک نوعی سندروم انتروکولیت حاد است که با تولید کولیک خفیف، تب و اسهال در اسب در تمام سنین و همچنین ایجاد سقط در مادیان های آبستن دیده می شود. عامل ایجادکننده بیماری نوعی ریکتزیا به نام Neorickettsia risticii است. بیماری تب اسبی پوتومک به نام های ارلیشیوز مونوسیتی اسب، تب کانال آب (Ditch fever) ، (Shasta River Crud) و کولیت ارلیشیایی اسب نیز معروف است. این بیماری اولین بار به عنوان بیماری دام توسط دامپزشکان بخش مونتگومری ایالت مریلند آمریکا تشخیص داده شد. بیماری در اسب های مزارع نزدیک به رودخانه پوتومک (Potomoc)  دیده شد. با انجام مطالعه اپیدمیولوژیک مشخص شد که PHF دارای وقوع فصلی است. با مرور مقالات مختلف و کتاب مرتبط در این زمینه دیده شد که بیشتر موارد این بیماری در ماه های ژوییه ، اگوست و سپتامبر دیده می شود. بررسی اپیدمیولوژی PHF نشان داده است که یک ناقل ترماتود در ایجاد این بیماری نقش دارد. جداسازی و تعیین عامل ایجادکننده بیماری از موارد کلینیکی PHF با استفاده از کشت سلول متداول و یا انجام آزمایش PCR انجام می شود. این بیماری در بسیاری از نواحی امریکا و کانادا با استفاده از آزمایش آنتی بادی فلورسانت غیر مستقیم تشخیص داده شده است که در تایید تماس قبلی حیوان با عامل بیماری زا است. در گسترش های خون آماده شده از موارد کلینیکی اسب، باکتری (N. risticii) در مونوسیت ها قابل مشاهده نیست و این مورد برعکس مورد آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم (A. phagocytophilum) است که بلافاصله با مشاهده آناپلاسما در گرانولوسیت های آلوده در گسترش تهیه شده از خون محیطی در اسب تشخیص انجام می شود. باکتری (N. risticii) از ترماتودهای رها شده از حلزون های آب شیرین جداسازی شده است. این بیماری مسری نیست. بیماری PHF یک بیماری جدی و مرگ آور است. از نظر کلینیکی اسب های بیمار ناقل بیماری نیستند و آنها را می توان در کنار اسب های سالم و غیر عفونی نگهداری نمود. این بیماری نوعی بیماری مشترک انسان و دام (زیونوز) نیست. توجه دامپزشکان به احتمال وجود این بیماری در اسب و توجه به عامل آب و هوا در ایران ضروری است.