راهبرد مسئولیت محض دولت ؛ روش مناسب جبران خسارات فرامرزی ناشی از کووید-19

جهان پس از کرونا (کووید-19) با پرسشی اساسی رو به رو است: آیا دولتی بابت جبران خسارات این بیماری که همه مرزها را در نوردیده است، مسیولیت دارد یا خیر. پاسخ های مختلفی برای این پرسش مطرح می شود اما از آنجاکه علت حتمی این بیماری مشخص نشده است، نمی توان با قطعیت جانب پاسخی را گرفت. با این حال ارزیابی های اولیه نشان می دهد که منشا اصلی شیوع این بیماری به فعالیت هایی مربوط می شود که در حقوق بین الملل در قالب «فعالیت های منع نشده» قرار می گیرند. این وضعیت سبب می شود تا مطلوب ترین گزینه برای مطالبه جبران خسارات فرامرزی ناشی از کووید-19، گرایش به سوی راهبرد جبران خسارات ناشی از فعالیت های منع نشده باشد. مزیت مهم استناد به این مفهوم، آن است که برای درخواست جبران خسارت نیاز به اثبات هیچ گونه تخلف بین المللی علیه دولت مسیول نیست. در حال حاضر راهبرد حاکم بر نظام جبران خسارت ناشی از فعالیت های منع نشده، بر مسیولیت اولیه و اصلی متصدی فعالیت و مسیولیت ثانوی و غایی دولت مربوطه (دولت منشا) متمرکز است. مقاله حاضر ضمن بررسی این راهبرد، نتیجه می گیرد که درباره جبران خسارات فعالیت های منع نشده فوق العاده خطرناک که به خساراتی همچون کووید-19 منجر می شوند، لازم است به سمت راهبرد مسیولیت محض دولت تغییر جهت داده شود.