بهبود جوانه زنی بذر، اندام زایی و باززایی گیاه داروئی بارهنگ کبیرPlantago major در شرایط درون شیشه ای

جوانه زنی بذر بارهنگ کبیر (Plantago major) در شرایط خارج از فصل نیاز به پیش تیمار های خاص دارد. تاثیر پیش تیمارهای اسیدجیبرلیک، پتاسیم نیترات، سرما، نور و غلظت نمک محیط Murashige and Skoog medium (MS) بر جوانه-زنی بذر این گیاه بررسی شد. از شاخص تیمسون (Timson Index) برای تعیین نرخ جوانه زنی استفاده گردید. تاثیر غلظت های مختلف سیتوکینین های 6-آمینو پورین (BAP) و تیدیازورون (TDZ) در ترکیب با اکسین های آلفا-نفتالین اسید استیک (NAA)، 3-ایندول-3- استیک اسید (IAA) و اسید ایندول 3- بوتیریک (IBA) برای القاء کالوس و باززایی ریزنمونه های برگ، ساقه و ریشه مطالعه شد. یافته ها نشان داد که پیش تیمار سرما، نور روز و محیطMS کامل برای جوانه زنی بذور بارهنگ کبیر مناسب تر است. بیشترین درصد کالوس زایی (100 درصد) در اکثر ریز نمونه ها پدیدار گردید. بالاترین فراوانی باززایی(100 درصد) در ریزنمونه برگ در محیط MS حاوی 5/0: 1؛ 1: 5/1؛ 2: 5/1 و 1: 2 میلی گرم بر لیتر TDZ: IBA، در ریزنمونه ساقه 5/0: 2 میلی گرم بر لیتر BAP: NAA و در ریزنمونه ریشه در غلظت 5/1 میلی گرم بر لیتر BAP ،2/0: 5/1 ؛2/0: 2 و 2/0 : 3 میلی گرم بر لیتر TDZ: NAA و2:1؛ 2:2؛ 1: 3؛ 2: 3 TDZ: IBA مشاهده گردید. 67/41، 27 و20 تعداد شاخه به ترتیب در محیط حاوی 1:2 و 1:5/1 میلی گرم بر لیتر TDZ:IBA و 2/2:0 میلی گرم بر لیتر TDZ:NAA در ریزنمونه های برگ، ساقه و ریشه بدست آمد. گیاهچه های باززایی شده به محیط ریشه زایی حاوی غلظت 5/0 میلی گرم بر لیتر IBA منتقل و با نرخ بقای 80 درصد در گلخانه سازگاری یافتند.