اثربخشی «زوج درمانی سیستمی - رفتاری» بر رضایت جنسی و تمایزیافتگی خود در هر یک از زوجین دارای تعارض زناشویی

تعارض زناشویی ناشی از ناهماهنگی زن و شوهر در نوع نیازها و روش ارضای آن و رفتار غیرمسیولانه نسبت به ارتباط زناشویی و ازدواج است. یکی از روش های درمان آن، می تواند زوج درمانی باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی "زوج درمانی سیستمی- رفتاری" بر تمایزیافتگی خود و رضایت جنسی در هر یک زوجین دارای تعارض زناشویی بود. 

روش پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را زوجین دارای تعارض زناشویی تشکیل دادند که از دی ماه 1398 تا آذر 1399 به 2 مرکز بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در شهر تهران (به دلیل دسترسی آسان تر پژوهشگران، به این دو مرکز) مراجعه کرده بودند. برای شناسایی زوجین دارای تعارض از "پرسشنامه تعارضات زناشویی تجدید نظر شده" (Marital Conflict Questionnaire Revised) استفاده شد. 20 زوج (40 تن) که نمره 115 یا بیشتر از 270 نمره کل پرسشنامه را کسب کرده بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و پس از همتاسازی، در 2 گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل اطلاعات جمعیت شناختی، "شاخص رضایت جنسی" (Index of Sexual Satisfaction)، "سیاهه تمایزیافتگی خود" (Differentiation of Self Inventory) و "پرسشنامه تعارضات زناشویی تجدید نظر شده" بود. روایی ابزار ها به روش نسبت روایی  محتوا و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفاکرونباخ سنجیده شد. "زوج درمانی سیستمی - رفتاری" طی 10 جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفته ای یک بار در مورد گروه مداخله اجرا شد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 21 تحلیل شد. 

مداخله بر رضایت جنسی زنان (05/0>P ، 00/15=F)، رضایت جنسی مردان (05/0>P، 27/12=F)، تمایزیافتگی زنان (05/0>P ، 541/22=F) و تمایزیافتگی مردان (05/0>P ، 92/16=F) موثر بوده و این تاثیر در مرحله پیگیری پایدار مانده است.

"زوج درمانی سیستمی- رفتاری" برافزایش میزان رضایت جنسی و تمایزیافتگی هر یک از زوجین اثربخش بوده است. پیشنهاد می شود از روش فوق به عنوان روش درمانی کاربردی و موثر برای بهبود رضایت جنسی و تمایزیافتگی خود در زوجین دارای تعارض زناشویی استفاده شود.