نقش فعالیت های کشاورزی بر تخریب محیط زیست با تکیه بر ردپای اکولوژیکی در کشورهای منتخب منا

کشاورزی یکی از مهم ترین فعالیت های اقتصادی است که زمینه ساز تخریب منابع طبیعی نیز هست. ارتباط متقابل تخریب محیط زیست و کشاورزی مسئله ای است که به ویژه در کشورهای در حال توسعه بسیار به آن توجه شده است. یکی از معیارهایی که مجموعه فشارها بر محیط زیست را اندازه می گیرد، شاخص جاپای بوم شناسانه است که میزان تاثیر انسان بر محیط زیست را نشان می دهد. در بررسی حاضر، با به کارگیری شاخص جاپای بوم شناسانه به عنوان معیاری از تخریب محیط زیست، ارتباط بین فعالیت های کشاورزی و تخریب محیط زیست، با توجه به تاثیر جمعیت و مصرف انرژی برای کشورهای منتخب حوزه منا در قالب داده های ترکیبی برای سا ل های 1374-1397 بررسی شده است. نتیجه بررسی-ها نشان دادند که در بلند مدت درآمد سرانه ملی، تولید کل کشاورزی و جمعیت کل اثر منفی و معنی داری بر جاپای بوم شناسانه داشته اند، اما در کوتاه مدت درآمد سرانه ملی و تولید کل کشاورزی اثری مثبت و معنی دار داشته اند که در کوتاه مدت علیتی یک طرفه ازسمت درآمد سرانه ملی و جمعیت کل به جاپای بوم شناسانه وجود دارد که موجب تخریب محیط زیست شده است. از سوی دیگر، ضریب جمله تصحیح خطا بیانگر سرعت اندک تعدیل درکوتاه مدت است و تولید کل کشاورزی و درآمد سرانه ملی بیشترین تاثیر را بر تخریب محیط زیست دارند. از این رو، کشورهای حوزه منا با تمرکز بر سیاست های افزایش درآمد سرانه به همراه استفاده از فناوری های برتر در کشاورزی برای حفظ محیط زیست می توانند مانع تخریب محیط زیست شوند و برای رسیدن به توسعه پایدار حرکت کنند.