نقش تاخیر گزارش حسابرسی بر ارتباط بین نوسان پذیری سود و حق الزحمه حسابرسی

نوسان پذیری سود که نشان دهنده درجه نااطمینانی سود شرکت ها است؛ یکی از عوامل موثر بر ریسک حسابرسی شناخته شده و مطابق پژوهش های انجام شده، در تعیین حق الزحمه حسابرسی نقش مثبت دارد. هدف از این پژوهش پاسخ به این سوال است که آیا حسابرسان صرف ریسکی را که به تلاش اضافی ارتباطی ندارد مورد مطالبه قرار می دهند یا اینکه به دلیل تلاش بیشتر، خود را محق به دریافت حق الزحمه  بالاتر می دانند و یا ترکیبی از هر دو عامل به صورت هم زمان در این قضیه دخالت داده می شود.

پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی، از منظر هدف کاربردی و با استفاده از رویکرد پس رویدادی انجام شده است. دوره زمانی از سال 1393تا 1397 است که پس از غربالگری انجام شده، جامعه محدود به 970 شرکت-سال شده است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد برآورد هم زمان، به بررسی فرضیات رقیب ارتباط نوسان پذیری سود با تاخیر در گزارش حسابرسی از یکسو و نیز ارتباط آن با حق الزحمه حسابرسی از سوی دیگر پرداخته شده است.

یک رابطه مثبت معنادار بین نوسان پذیری سود و حق الزحمه حسابرسی مشاهده شد؛ اما رابطه معناداری میان نوسان پذیری سود و تاخیر گزارش حسابرسی مشاهده نگردید. یافته ها تنها نشان می دهد که رابطه بین نوسان پذیری سود و حق الزحمه حسابرسی در مواردی که گزارش حسابرسی با تاخیر صادر می شود، شدیدتر است. همچنین شواهدی از وجود رابطه مثبت معنادار میان تاخیر گزارش حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی به دست آمد.

 حسابرسانی که گزارش حسابرسی را با صرف زمان بیشتر صادر می کنند، بی آنکه لزوما تاخیر در گزارش پاسخی به نوسان پذیری سود باشد، تنها صرف ریسک بیشتری مطالبه می کنند.

سهم این مطالعه در توسعه ادبیات موجود، تبیین تمایز میان حق الزحمه حسابرسی و تاخیر گزارش حسابرسی در انعکاس ریسک کلی حسابرسی و معرفی نوسان پذیری سود به عنوان نماینده درک حسابرس از خطر ذاتی است.