آسیب های اجتماعی و خطر انحطاط جوامع از منظر اسلام

از جمله دغدغه هایی که در هر دوره ذهن اندیشمندان را به خود مشغول می کند، علل و زمینه های فروپاشی تاریخ و تمدن یک جامعه و کشف قانونمندی آنهاست که در چارچوب های نظری مختلفی ساخته و پرداخته شده است. ازآنجاکه صحنه تاریخ، همچون تمام پدیده های دیگر دارای قوانین و سنن پابرجایی است، قرآن با قطعیت غیرقابل تحویلی، اعتلا و انحطاط جوامع را معطوف به علل و عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، بیان کرده، ضمن اینکه سقوط و انحطاط جامعه و تاریخ را طی سازوکار مشخص با تبیین پیامدهای درون زا و برون زای آن و چگونگی اصلاح جامعه منحط، در آیات مختلفی آورده است. در این مقاله تلاش بر این است چرایی، چگونگی و پیامدهای انحطاط را از منظر اسلام به ویژه آیات قرآنی در شبکه ای از مفاهیم به هم پیوسته ارایه دهد. ضرورت این بحث از منظر قرآن و روایات، در جوامع معاصر که دچار بحران های بزرگ معنوی و اجتماعی حاصل از رویگردانی از ارزش های والای انسانی شده و ساخت جامعه را با بحران های زیادی مواجه کرده است، محسوس می باشد.