رنج یا آزمون؟ ردپای محتوای داستان ایوب در متون مزدایی

در همه ادیان، آزمودن انسان‏ها از طریق رنج و سختی، از جمله روش‏هایی است برای سنجش میزان ایمان و توکل بر آفریدگار. هرچه آدمی در تحمل شداید بردبارتر باشد، باور و اعتقادش خالص‏تر و ناب‏تر خواهد بود. اینکه مصدر بروز این رنج‏ها کیست و یا چیست، در ادیان مختلف پاسخ‏هایی متفاوت دارد. اما آنچه مهم است آگاهی نسبت به اینکه هدف نیروهای اهریمنی، نابودی و تباهی جان و روان آدمی است و آن کس که بتواند از گذر این محنت‏ها، روان خود را پاک و سالم نگاه دارد، پیروز این آزمون است. این مضمون در قالب قصه ایوب در متن عهد عتیق آمده است. داستان ایوب، نمونه‏ای شاخص از آن نوع روایات دینی است که در آن انسانی درست کردار و باورمند، ایمانش به سنجه رنج و بلایا آزموده شده و او به پشتوانه توکل و اعتماد بر خداوند، از این آزمون سربلند بیرون می‏آید. این نوشتار در پی آنست تا این محتوا را در متون دینی مزدایی جستجو کرده و ضمن مقایسه آن با متن عهد عتیق، می‏کوشد که دریابد آیا این نوع نگاه به انسان و آزمودن او به بلایا و مصایب در باورهای مزدیسنایی، مقوله‏ای آشنا و تکرارشونده است؟ آیا در سیاق جهان‏بینی زرتشتی، چنین شیوه و کارکردی برای محنت‏ها و رنج‏های بشری مورد نظر بوده است؟