مقایسه درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افکار پارانوئیدی در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان های شناختی-رفتاری و مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افکار پارانوییدی در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری سه ماهه با گروه کنترل و با هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان بود که در سال 98 به مراکز سلامت غرب استان البرز مراجعه کرده بودند. 45 نفر از مراجعان که افسردگی آن ها با مقیاس افسردگی پس از زایمان ادینبورگ (EPDS) تایید شد، به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به روش نمونه گیری تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) جای دهی شدند. گروه ها برای پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری به نسخه فارسی مقیاس افکار پارانوییدی گرین (GPTS) به صورت داوطلبانه پاسخ دادند. بعد از پیش آزمون، اعضای گروه آزمایش 1 درمان شناختی-رفتاری و گروه آزمایش 2 درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کردند، اما گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای را دریافت نکرد. از روش تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی، با نرم افزار 24-SPSS استفاده شد. میانگین و انحراف معیار افکار پارانوییدی، در پیش آزمون 76/10±76/116، در پس آزمون 31/12±29/106 و در پیگیری 38/21±04/99 بود. همچنین میانگین نمرات در گروه های پس آزمون و پیگیری در گروه های آزمایش شناختی-رفتاری و پذیرش و تعهد، کمتر از گروه کنترل بوده است. تفاوت میانگین بین گروه های آزمایش شناختی-رفتاری با گروه کنترل، معنادار نبوده (158/0P=)، اما تفاوت میانگین بین گروه های آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با گروه کنترل، معنادار بوده است (000/0P=). در مرحله پیگیری نیز نتایج تکرار شد. با توجه به اثربخشی معنادار درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد پیشنهاد می شود این درمان، برای کاهش افکار پارانوییدی در زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان، درمان ترجیحی درنظر گرفته شود.