تحلیل لطیفه های ملانصرالدین با تمرکز بر عناصر شش گانه سازنده خنده ملوین هلیتزر

یکی از رایج‏ترین و عامیانه ‏ترین شکل‏های شوخی، لطیفه است. گرچه لطیفه دارای صفاتی ازجمله کوتاهی، همه ‏گیر بودن و سادگی است، اما درعین حال پر از رمز و راز است، تا جایی که بازگوکننده اندیشه و فرهنگ ملت‏ هاست. عمدتا لطیفه ‏ها داستانی درمورد شخص، وضعیت یا حادثه ‏ای هستند که با پیوند حلقه‏ های واقعی استوارند و گسستگی در هر یک از این حلقه‏ ها، موجب پاشیده شدن شیرازه لطیفه و نرسیدن به یکی از اهداف خود، که شگفتی و خنده است، می‏شود. پژوهش پیش‏رو در ابتدا تعریفی کلی از لطیفه، تاریخچه و ساختار آن را ارایه داده و درادامه با نگاهی ادبی و پژوهشی به معرفی یکی از معروف‏ترین شخصیت‏های لطیفه ‏‏های ایرانی یعنی ملانصرالدین پرداخته است. ازطرفی نظریه ‏پرداز بزرگ طنز، ملوین هلیترز در بحث طنز به معرفی شش عنصر کمیک اشاره دارد، نگارنده با توجه به عنوان، برای یافتن پاسخی مناسب به پرسش‏های پژوهش که دربرگیرنده «کاوش، ارزیابی و قابل تطبیق بودن یا نبودن نظریه‏ شش‏ گانه هلیترز در لطیفه‏ های ملانصرالدین» با هدف استفاده هر چه بهتر از لطیفه ‏ها در بحث نمایش است، بعد از معرفی عناصر شش‏گانه هلیترز، نمونه ‏هایی از لطیفه‏ های ملانصرالدین را که به صورت تصادفی گزینش شده‏، به روش توصیفی تحلیلی مورداستفاده قرار داده است. جمع ‏آوری اطلاعات در این پژوهش با استناد به کتب، مقالات و منابع علمی معتبر صورت گرفته است. آنچه به عنوان نتیجه می‏توان بدان اشاره کرد، تایید وجود عناصر شش‏گانه هلیترز در لطیفه‏ های ملانصرالدین به صورت‏های گوناگون است که برای اثبات و رسیدن به این موضوع، نگارنده از روش پیشنهادی خود که البته قابل تعمیم نیز است، در این مقاله استفاده کرده است.