سیاست هویت و مخاطرات آن: تاملی آسیب شناختی در مورد ایران

امروزه مفهوم مدرن هویت چنان بسیط و سیال شده است که هر فرد بنابر موقعیت های اکتسابی و انتصابی خویش، متعلق به چندین اقلیت است و همواره افرادی وجود دارند که در تجربه این «هویت گروهی» با وی مشترک یا مختلف المنافع هستند. گرچه وجود این هویت های گوناگون واقعیت مجسم روزگار ما هست، اما در جهانی که همچنان دولت-ملت ها واحدهای اصلی بازیگری سیاسی هستند، موجودیت هویت های گروهی دال بر کم اهمیتی موضوع هویت ملی نیست. به نظر می رسد دیالکتیک مابین هویت های گروهی و هویت ملی-که شدیدا تحت ثاثیر سیاست های حکمرانان هر کشور است- بر کیفیت محتوای هر یک اثر می گذارد. پرسش اساسی نوشتار حاضر، عبارت است از اینکه رویکرد جذب یا دفع هویت های گروهی از سوی نظام سیاسی که تحت عنوان «سیاست هویت» از آن یاد می شود چه تاثیری بر درک افراد از تجربه هویت ملی دارد؟ نگارنده در این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای موجود در پی سنجش این فرضیه است که به نظر می رسد هرگاه سیاست های هویتی (مورد جمهوری اسلامی ایران) بر مدار همگون سازی و همگن پروری شکل گرفته موجب نوعی طرد و انکار گروه های هویتی گردیده و نتیجه آن چیزی نیست جز گسست اجتماعی و معرفتی هویت های گوناگون از یکدیگر، تضعیف همدلی و همراهی مابین ایشان و تضعیف هویت ایرانی.