بررسی زیبایی شناختی نظریه ارتقای سلامت روانی با قرائت آیات قرآنی؛ مطالعه موردی: ساختار هندسی سوره مبارکه انسان

تا به حال پژوهش مستقلی درباره جمال و زیبایی‌های قرآن انجام نشده است. با عنایت به حلقه‌های مفقوده در مبادی نظری پژوهش‌های پژوهشگران تجربی درباره قرایت و استماع آیات قرآنی، هدف این پژوهش پیشنهاد و معرفی روش‌شناسی خاص در پژوهش‌ها و آزمایش‌های میان‌رشته‌ای با موضوعیت هنر و زیبایی‌های قرآن کریم بود.

پژوهش حاضر با به‌کارگیری تلفیقی از روش‌های تحلیل محتوای متون و روش‌های‌ تفسیری برخی آیات سوره انسان پدید آمده است. روش این پژوهش کتابخانه‌ای-تحلیلی است. به این صورت که داده‌ها و اطلاعات از منابع مختلف مانند کتب و مقالات موجود جمع‌آوری و پس از تحلیل و بررسی زیبایی‌شناختی و مقایسه بین متون مشابه و پی‌بردن به برخی ظرایف و لطایف متنی و محتوایی استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به فراخور مباحث مطرح‌شده، روش متن به متن ‌یا بینامتنی و استفاده از نکات صنعت بیان و بدیع و مباحث قدیم و جدید ادبی است. در این مقاله تلاش شده است تا گوشه‌ای از جمال ساختاری و ادبی سوره انسان در سه زیرشاخه «نحوی»، «بلاغی» و «هندسی» نشان داده شود. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که روش‌های نوین تجربی این قابلیت را دارند تا در بسط نظری هسته مرکزی دین یعنی کتاب و سنت، در چارچوب و به واسطه علوم اسلامی (جهت دوری از رویکردهای آزادی‌خواهانه و رویکردهای افراطی) استفاده شوند. علاوه‌ بر این، از طریق مطالعه و بررسی‌های زیبایی‌شناسانه قرآن به‌ویژه زیبایی‌های هندسی می‌توان به شناخت روند و مراحل سیر کمالی انسان در بخش‌های مختلف ازقبیل فرایندهای تربیتی، آموزشی، پژوهشی و هدایت‌گری مبتنی بر دریافت‌های قرآنی نایل آمد.

درنهایت، با بررسی مولفه‌های زیبایی‌شناختی سوره انسان، جایگاه علوم اسلامی مرتبط با هنردرمانی روشن شد.