چگونگی پیدایش و پیشرفت نظریه ی تجربه ی دینی

کند و کاو تاریخی در باره ی سیر نظریه ی تجربه ی دینی مد نظر این پژوهش است. یکی از طراحان اصلی این نظریه ، شلایر ماخر است که برای حفظ مسیحیت در برابر شبهات بنیان کنی که پیشرفت علم تجربی و معرفت شناسی پیش کشیده بود، آن را طرح کرد و پرورش داد؛ از این منظر، دین هویت مستقلی دارد و گوهر دین، احساس درونی و اتکای بی ‏واسطه به واقعیت مطلق است. کی یرکگارد بر این باور بود که نباید ایمان را موضوع سنجش عقلانی قرار داد، بلکه باید آن را بدون هیچ گونه اثبات یا قرینه ای پذیرفت. از نظر او، پرش ایمان یعنی باور بدون دلیل، تنها راه شناخت مسیحیت اصیل است. رود لف اتو، نیز به عنصر غیر عقلانی یعنی جنبه ی شهودی، قلبی و عرفانی دین توجه نموده است. ویلیام جیمز نیز معتقد بود که باید از طریق تجربه و ثمرات عملی، از دین دفاع کرد. جیمز ملاک حقیقت و صدق را سودمندی در عمل می داند و چون از نظر او دین و باور به  خدا در زندگی انسان مفید می افتد، باید آن را پذیرفت. استیس فیلسوف تحلیلی نیز بر شهود امر مطلق تاکید ورزید و ماکس وبر نظریه ی تجربه ی دینی را با رویکردی جامعه شناختی به کار برد.