بررسی دلالتهای اندیشه سید قطب و تاثیر آن بر خشونت گرایی در جهان اسلام معاصر

سید قطب به عنوان یکی از متنفذ ترین چهره های فکری جهان اسلام معاصر، تاثیر زیادی بر روند اسلام گرایی معاصر به سمت خشونت گرایی داشته است. نوشتار حاضر درپی پاسخ به این پرسش است که اندیشه سید قطب چه دلالت های را پردازش می کند که با استناد به آن فرایند خشونت گرایی در جهان اسلام افزایش یافته است؟. در اندیشه پسینی سید قطب مفاهیم و گزاره های وجود دارد که از ظرفیت بالای خشونت پروری برخوردار بوده و در مواردی آشکارا به استفاده از وسایل قهریه برای پیشبرد اهداف دعوت می کند. اثر مشهور وی «معالم فی الطریق»، نمونه از آثار وی است که به تعبیر خود سید قطب بسان مرامنامه برای اقلیت ایمانی ممتاز، به آنان خواهد آموخت که در شرایط فعلی چگونه عمل نمایند!. در بررسی و تحلیل اندیشه قطب آثار زیادی پدید آمده است که بیشتر جنبه نگرش مثبت به اندیشه های وی را القاء می کند و جنبه انتقادی به اندیشه وی اندک است. بنابراین نوشتار حاضر در چارچوب و روش دلالتی سعی در بازیابی اندیشه سید قطب با رویکرد انتقادی دارد که مساله خشونت فزاینده در جهان اسلام بازتاب آن است. رهیافت دلالتی در بررسی اندیشه سید قطب، وجه التمایز این نوشتار با نمونه های مشابه است که بارویکرد انتقادی به اندیشه سید قطب نگارش یافته است. نتیجه حاصل از این رویکرد فهم ملموس از اندیشه سید قطب نشان می دهد که به عنوان نمونه در اشخاص و جریان های اسلامی خشونت گرا نمود واقعی یافته است.