بررسی تاثیر تاریخ کشت روی عملکرد و بهره وری مصرف آب آفتابگردان با استفاده از مدل AquaCrop

زمان کشت یکی از عواملی است که روی میزان آب مصرفی، عملکرد و بهره وری مصرف آب گیاهان تاثیرگذار است. مدل های شبیه سازی رشد گیاه، ابزار های مفیدی برای ارزیابی تاثیر تاریخ کشت روی پارامترهای مورد اشاره و تعیین زمان مناسب کشت می باشند. در این مطالعه به منظور تعیین تاریخ مناسب کشت آفتابگردان در استان کرمانشاه از مدل AquaCrop استفاده شد. به منظور واسنجی و صحت سنجی پارامترهای گیاهی مدل AquaCrop آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار (تیمارهای 60، 80، 100 و 120 درصد نیاز آبی در کل دوره رشد و تیمارهای 20 و 40 درصد کم آبیاری در دوره رویشی و دوره زایشی) در سه تکرار اجرا گردید. رشد گیاه آفتابگردان با استفاده از مدل واسنجی شده، براساس آمار هواشناسی 30 ساله (2017-1988) برای ایستگاه های سینوپتیک استان کرمانشاه (کرمانشاه، اسلام آباد غرب، سرپل ذهاب و کنگاور) و برای چند تاریخ کشت مختلف شبیه سازی گردید. مقادیر عملکرد دانه، تبخیر و تعرق فصلی و بهره وری مصرف آب بر اساس خروجی های مدل AquaCrop تعیین گردید. نتایج بیانگر این بود که با توجه به تغییرات پارامترهای هواشناسی در 30 سال مورد بررسی، عملکرد پتانسیل دانه در همه ایستگاه های مورد مطالعه افزایشی بوده است. همچنین نتایج نشان داد تاریخ کشت مناسب که منجر به بالاترین عملکرد دانه و بهره وری مصرف آب می شود در مناطق مختلف متفاوت است. مناسب ترین تاریخ کشت به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد دانه در ایستگاه های سرپل ذهاب، اسلام آباد غرب، کرمانشاه و کنگاور (غرب به شرق استان) به ترتیب دهه های اول فروردین، دوم اردیبهشت، سوم اردیبهشت و اول خرداد تعیین گردید. دهه های دوم فروردین، اول اردیبهشت، سوم خرداد و دوم خرداد از نظر بهره وری مصرف آب مناسب ترین تاریخ کشت برای آفتابگردان به ترتیب در ایستگاه های سرپل ذهاب، اسلام آباد غرب، کرمانشاه و کنگاور تعیین شد.