قرآن پردازی نسل دوم نوگرایان دینی ایران (با تاکید بر آراء و اندیشه های سید اسدالله خرقانی و شریعت سنگلجی)

نوگرایی دینی در ایران معاصر، از زمان پیدایش تاکنون چهار نسل متفاوت را تجربه کرده است: نسل اول از دوران مشروطه تا ابتدای دوره رضاشاه، نسل دوم در دوران پهلوی اول تا اوایل دهه 1330، نسل سوم از کودتای 28 مرداد 1332 تا انقلاب اسلامی، و نسل چهارم از دهه 1360 تاکنون. این مقاله که با روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی سازماندهی شده، در پی پاسخ به این پرسش است که کدامیک از این چهار نسل تاثیر حیاتی و ویژه بر تداوم جریان نوگرایی دینی در ایران داشته است. یافته ها موید آن است که افکار نواندیشانه نسل اول، در همان دوران، با افول مشروطه به محاق رفت؛ اما نسل دوم که صبغه قرآن گرایی آن برجسته تر از سایر ویژگی های فکری اش بوده است، هرچند تکاپوهای نوآورانه آن به دلیل شرایط سیاسی حاکم در دوران رضاشاه چندان به بار ننشست، ولی راهی را به منظور تداوم مسیر نوگرایی دینی در ایران برای نسل سوم و چهارم گشود. به عبارت دیگر، تاثیر نسل دوم نوگرایی دینی به دلیل آنکه مسیر نواندیشی دینی را با تکیه بر قرآن گرایی هموار نمود و موجب پیدایش جریان های فکری دینی در دهه های بعد گردید، از اهمیت دوچندانی برخوردار است.