مناسب بودن پنج رقم گوجه فرنگی برای Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae): مقاومت با بالا بودن تراکم تریکوم های غده ای مرتبط است

شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی با نام علمی Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) یک آفت جهانی گوجه فرنگی بوده که موجب تکیه بیش از حد بر آفتکش ها در تولید این محصول شده است و این مساله بر کنترل بیولوژیک سایر آفات و سلامت محیط زیست تاثیر منفی می گذارد. ما با مقایسه بیولوژی و پارامترهای دموگرافی این آفت در شرایط آزمایشگاهی (1 ± 5/27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 و دوره روشنایی 16 به 8) میزان مقاومت پنج رقم مهم گوجه فرنگی ایران (تی دی، کارون، پتوپراید، متین و 8320) را مورد آزمایش قرار دادیم. نرخ بقا و رشد و نمو مراحل نابالغ آفت و همچنین باروری ماده ها و پارامترهای جدول زندگی در بین ارقام به طور معنی داری متفاوت بود. رقم کارون با 90 درصد نرخ بقای دوره نابالغ، کوتاه ترین طول دوره رشد و نمو و بالاترین باروری ماده ها حساسترین رقم بود؛ رقم 8320 در این پارامترها تفاوت معنی داری با کارون نداشت. در مقابل، متین با نرخ بقای نابالغ 59 درصد و کاهش 50 درصدی باروری ماده ها به عنوان مقاوم ترین رتبه بندی شد. پس از متین، تی دی مقاوم ترین رقم بود و در فاکتورهای ذکر شده تفاوت معنی داری با رقم متین نداشت. پارامترهای دموگرافی منعکس کننده عملکرد بیولوژیکی هستند؛ نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) آفت روی ارقام کارون، 8320، تی دی، پتوپراید و متین روند کاهشی داشت و به ترتیب 178/0، 169/0، 146/0، 138/0 و 111/0 بر روز حاصل شد. متین و تی دی دارای بالاترین تراکم تریکوم های غده ای در سطح فوقانی برگ بودند. این یافته ها نشان می دهد که ارقام متین، پتوپراید و تی دی نسبت به سایر ارقام مقاوم تر بوده و می توانند به عنوان یکی از اجزای مدیریت تلفیقی مینوز برگ گوجه فرنگی مورد استفاده قرار گیرند.