معرفی وتحلیل نسخه خطی خلاصه الحقایق اثرنجیب الدین رضا تبریزی

نجیب الدین رضا تبریزی اصفهانی، یکی از شاعران عصر صفوی بود. اصل او از تبریز است اما در اصفهان می زیست. در شعر، جوهری، زرگر، نجیب، نجیبا و نجیب الدین رضا تخلص می کرد. وی چندین اثر به نظم و نثر دارد. نسخه خطی خلاصه الحقایق یکی از آثار منظوم اوست که در قالب مثنوی سروده شده است، در حدود 3600 بیت دارد و مشتمل بر اصطلاحات فلسفی و عرفانی است. نجیب الدین رضا از معتقدان به اصول اعتقادی سلسله ذهبیه بود و افکار عارفانه خود را که برگرفته از عقاید و حدت وجودی محیی الدین بن عربی است، بازبانی ساده و به کارگیری متعادل آرایه های ادبی، در قالب ابیاتی کوتاه بیان کرده است. از این منظومه تعداد چهار دست نوشته وجود دارد که در کتابخانه های: ملی ملک(دو نسخه)، آستان قدس رضوی و احمدیه شیراز موجود است. در این مقاله نویسندگان تلاش کرده اند تا ضمن معرفی یکی از آثار ادبی عصر صفویه، مختصات سبکی و محتوایی آن نیز مورد بررسی قراردهند. بنابراین سبک و محتوای این اثر عرفانی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و به کارگیری شیوه تحلیلی ، توصیفی، از نظر زبانی، فکری و ادبی ، مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه می توان گفت: تصرف در نگارش واژگان، کاربرد برخی از کلمات با دو گونه نوشتاری و آوردن واژه های عامیانه از مختصات زبانی این اثر است. استفاده از تمثیل ویژگی خاص ادبی آن و بیان مراحل سیر و سلوک و ذکر شرایط سالکان طریق و عارفان کامل از خصوصیات فکری منظومه مذکور است.