ارزیابی کیفیت ترجمه قرآن کریم براساس راهبرد «جبران» وینی و داربلنه؛ مورد پژوهی ترجمه مکارم شیرازی، الهی قمشه ای و صادقی تهرانی از سوره یوسف

انتقال صحیح پیام به مخاطب در متون حساس دینی، ضرورت ویژه ای دارد. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به اهمیت این امر و نیز ضرورت پرهیز ترجمه از اظهارنظرهای شخصی، به ارزیابی ترجمه قرآن بپردازد. به عبارت دیگر هدف پژوهش، ارزیابی شیوه انتقال پیام در قرآن با نظر به پیامدهای آن می باشد. الگوی نظری این پژوهش، راهبرد «جبران» است که وینی و داربلنه از آن به عنوان راهبرد انتقال پیام یادمی کنند و تاکنون به طور مجزا در ارزیابی ترجمه ها مورد استفاده قرار نگرفته است. جبران تلاش برای انتقال پیامی است که درک آن برای خواننده دشوار است و با بازآفرینی، افت تاثیر متن مبدا را در مخاطب مقصد کاهش می دهد. به این معنا که مترجم با افزودن عناصری، به جبران آن چه در جایی از متن ترجمه کاهش یافته است، می پردازد. داده های پژوهش حاضر را آیاتی از سوره یوسف با ترجمه مکارم، قمشه ای و صادقی شکل می دهد. روش پژوهش نیز توصیفی-تحلیلی است به این صورت که پس از ذکر نمونه هایی از سوره موردنظر و توصیف نوع جبران صورت گرفته در آن ها (الزامی یا اختیاری)، کارآمدی استفاده از این راهبرد و پیامدهای اعمال آن تحلیل و ارزیابی خواهدشد. در پایان پژوهش پس از بررسی نمونه ها مشخص شد که جبران انجام شده توسط مترجمان، بیش از آن که الزامی باشد، اختیاری بوده است. در خصوص کارآمدی جبران ها باید گفت که بیشتر جبران های الزامی صورت گرفته، کارآمد بوده اما به طور تقریبی نیمی از جبران های اختیاری کارآمدی مطلوبی نداشته است. همچنین بسامد بالای جبران های اختیاری، نشانگر آن است که مترجمان در متن ترجمه تصرف داشته اند و اعمال نظر آنان خصوصا قمشه ای، کاملا در ترجمه مشهود است.