جبران خسارت ناشی از پژوهش های علمی؛ مبانی و ساختارها

پژوهش های علمی به آن دسته از پژوهش هایی اطلاق می گردد که بدون قصد درمان و با هدف توسعه علوم زیستی یا شناخت آثار محصولات خوراکی و بهداشتی جدید بر روی آزمودنی انسانی انجام می گیرد، لذا به دلیل عدم وجود قصد درمان نمی توان مسوولیت مدنی ناشی از آن را با اقدامات درمانی و پزشکی مقایسه کرد. در این پژوهش سعی می گردد با تحلیل مبانی و ساختارهای مختلف جبران خسارت ناشی از پژوهش های علمی، چالش های هر کدام را شناسایی کرده و بهترین ساختار پیشنهاد گردد.

این تحقیق از نوع نظری بوده، روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.

در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

در کشورهای پیشرفته برای تشویق شرکت کنندگان در پژوهش های علمی از پوشش بیمه های خاص برای جبران خسارت آزمودنی استفاده می گردد و در مواردی که پژوهش های علمی توسط موسسات دولتی انجام می گیرد، خسارت آزمودنی از بودجه پژوهشی همان موسسه پرداخت می گردد.

در تحلیل های صورت گرفته روشن گردید که مبانی و نظام های سنتی جبران خسارت مانند نظریه تقصیر و نظریه ایجاد خطر در عمل یا باعث عدم جبران کامل خسارت آزمودنی می گردد یا ممکن است مانعی برای تحقیقات علمی محسوب گردند، لذا بهتر است از ساختارهای دیگری برای جبران خسارت آزمودنی انسانی در تحقیقات علمی استفاده شود که با توجه به مباحث صورت گرفته تضمین پرداخت خسارت آزمودنی از بودجه همان پژوهش در عمل منجر به توسعه تحقیقات علمی می گردد و نظام های سنتی جبران خسارت کارایی لازم را در جبران خسارت ناشی از پژوهش های علمی ندارد.