بررسی اثربخشی اجرای برنامه لیدکامب از راه دور بر شدت لکنت کودکان پیش دبستانی: مطالعه تک موردی

برنامه درمانی لیدکامب یکی از درمان های لکنت در کودکان پیش دبستانی است که اثر بخشی آن بر روی بهبود لکنت مورد تایید قرار گرفته است. برخی از خانواده ها به دلایل مختلف امکان دسترسی به مراکز درمانی را ندارند و به همین دلیل از دریافت درمان محروم می شوند. درمان از راه دور شیوه مناسبی برای رفع این مشکل است که با استفاده از آن، همه افراد بدون توجه به محدوده جغرافیایی می توانند درمان های مورد نیاز خود را دریافت کنند. با توجه به اینکه پژوهش هایی در زمینه درمان اختلالات گفتار و زبان از راه دور به شیوه های متفاوت در کشور های مختلف صورت گرفته است و نیز به دلیل اینکه تفاوت های فرهنگی بر روی مدت زمان برنامه لیدکامب و همچنین اجرای آن از راه دور تاثیرگذار است، قصد ما از انجام این پژوهش بررسی میزان اثربخشی برنامه درمانی لکنت از راه دور بر روی کودکان پیش دبستانی در ایران بوده است.

در این مطالعه تک موردی، برنامه درمانی لیدکامب ازطریق ارتباط زنده تصویری بین درمانگر در کلینیک و آزمودنی ها در منزل، در 15 جلسه هفتگی بر روی 5 کودک 4 تا 6 سال که شامل 3 پسر و 2 دختر بودند، اجرا شد. برای بررسی تاثیر درمان از درصد هجاهای لکنت شده که درمانگر ثبت می کرد و مقیاس 9 نمره ای شدت لکنت که والدین در منزل ثبت می کردند (1)، استفاده شد که در طی خط پایه اول که به مدت 3 هفته در نظر گرفته شده بود، 21 مرتبه نمره شدت و 3 مرتبه درصد هجاهای لکنت شده ثبت شد. در فاز مداخله که در 15 جلسه هفتگی برگزار شد ، 105 مرتبه نمره شدت و 15 مرتبه درصد هجاهای لکنت شده ثبت شد و در خط پایه دوم که به مدت 3 هفته پس از فاز مداخله در نظر گرفته شده بود 21 مرتبه نمره شدت و 3 مرتبه درصد هجاهای لکنت شده ثبت شد.

برای تحلیل داده های این مطالعه از شاخص Z و رسم نمودار استفاده شد. بررسی نمرات شدت لکنت و درصد هجاهای لکنت شده در پیش از مداخله و پس از آن، نشان دهنده کاهش شدت و درصد هجاهای لکنت شده در کودکان است. 2 نفر از آزمودنی ها پس از 15 جلسه به معیار های پایانی فاز اول برنامه لیدکامب نزدیک شدند (نمرات شدت 1 و 2)، اما به معیار ها دست نیافتند. سایر آزمودنی ها نیز علی رغم کاهش شدت و درصد لکنت، به معیار های پایانی فاز اول دست نیافتند.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تاثیر مثبت برنامه درمانی لیدکامب از راه دور بر کاهش لکنت آزمودنی ها بود. اما با این وجود آزمودنی ها پس از 15 جلسه مداخله نتوانستند به معیار های پایانی فاز اول این برنامه دست پیدا کنند. با توجه به این نتایج می توان نتیجه گرفت ارایه برنامه لیدکامب از راه دور می تواند بر کاهش لکنت موثر باشد. اما ممکن است در این نوع ارایه درمان، به تعداد جلسات بیشتری نسبت به درمان حضوری نیاز باشد‎ .