تاثیر اندازه های مختلف مزارع بر کارایی فنی مزارع برنج (مطالعه موردی: شهرستان رشت)

هدف مطالعه حاضر، تجزیه و تحلیل کارایی و نسبت شکاف فناوری مزارع برنج شهرستان رشت می‏باشد. برای انجام تحقیق از اطلاعات 531 کشاورز استفاده شده است. این اطلاعات در سال 1397 با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم جامعه به دست آمد. به منظور اجتناب از اریب ناشی از مطالعه کشاورزان دارای صفات و رفتارهای تصمیم گیری متفاوت، مزارع نمونه با استفاده از تحلیل خوشه ای و بر حسب اندازه به سه گروه کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم شدند. در این مطالعه جهت برآورد کارایی فنی نسبت به مرز گروهی، از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) استفاده شد و برای برآورد نسبت شکاف فناوری(TGR) از روش فرامرزی(Metafrontier) استفاده شده است. نتایج نشان داد که متوسط کارآیی فنی گروهی بهره برداران مزارع کوچک 2/85 درصد، برای بهره برداران مزارع متوسط 3/88 درصد و در مزارع بزرگ 1/89 درصد می باشد. یعنی این واحد ها با به کار بردن میزان مشخصی از نهاده های تولید، به طور متوسط به ترتیب حدود 85 درصد، 88 درصد و 89 درصد مقدار محصولی را تولید می کنند که با استفاده از میزان نهاده فعلی و سطح فناوری موجود می توانست تولید شود. افزون بر این، نتایج حاصل از تخمین کارایی فنی نسبت به تابع فرامرزی نشان داد که شکاف فنی بین بهترین کشاورز و سایر کشاورزان در گروه مزارع بزرگ حداقل و در گروه مزارع کوچک حداکثر بوده است. نسبت شکاف فناوری برای سه گروه فوق به ترتیب 80/0، 82/0 و 90/0 می باشد. یعنی مزارع بزرگ عملکرد تکنیکی بهتری دارند و دارای نسبت شکاف فناوری بالاتری در مقایسه با مزارع کوچک و متوسط می باشند.