تبیین هندسه فکری نیچه درباره معرفت شناسی

یکی از بنیادی ترین مسایل علوم بشری و اساسی ترین شاخصه های منظومه فکری هر اندیشمندی مساله معرفت شناسی است. نیچه در میان متفکران غربی هرچند درباره معرفت شناسی از ابعاد مختلفی سخن گفته است، لکن در حوزه روش شناسی و انسجام معرفت شناسی تابع قانون و منطق خاصی نیست. وی معرفت شناسی را افسانه دانسته، برای آن ارزش فلسفی قایل نیست. او معتقد است هرچند انسان ابزاری برای شناخت ندارد؛ لکن می تواند به شناختی ناقص برسد و این شناخت از شناخت کامل ارزشمندتر است. وی همه معرفت های بشری را زاییده ذهن انسان و دریافت های خارجی می داند. البته او معتقد است این دریافت های خارجی از حقیقتی عینی نشات نمی گیرد. نیچه بر خلاف بسیاری از متکفران معتقد است نه تنها روحیه حقیقت خواهی در فطرت بشر وجود نداشته؛ بلکه امکان رسیدن به حقیقت نیز منتفی است. بنابراین شناخت نه قطعیت داشته و نه عامل خوشبختی است. وی با طرد همه معیارهای حقیقت و هویت انسانی، این دو را در رسیدن به قدرت دانسته، معرفت بشری را زمانی مفید و سعادت ساز ارزیابی می کند که انسان را قدرتمند کند. این شیوه بیان وی در حقیقت و رسیدن به آن تا جایی پیش می رود که منجر به نفی متافیزیک می شود؛ لذا تمام معرفت بشری را در اصالت دادن به قدرت خلاصه کرده است.