بررسی الگوی بیان ژن های چرخه بیوسنتز جیبرالیک اسید و براسینواستروئید دخیل در جوانه زنی و تقویت کننده رشد و نمو کلزا در پاسخ به عصاره جلبک قهوه ای (Ascophyllum nodosum)

عملکرد کلزا و کیفیت قابل قبول روغن، این گیاه را به عنوان یکی از مهم-ترین گیاهان برای تامین روغن خوراکی قرار داده است. با توجه به قرار گرفتن کشور ایران در اقلیم گرم و خشک و نیاز بذر برای جوانه زنی و استقرار مناسب گیاهچه ها به آب، ضرورت یافتن راهکاری در جهت بهبود جوانه زنی و استقرار گیاهچه ها احساس می شود. استفاده از پرایمینگ بذر و نیز تیمار گیاهچه ها با عصاره ی جلبک دریایی Ascophyllum nodosum یکی از راهکارها برای بهبود یکنواختی سبز شدن و استقرار گیاهچه است. پژوهش حاضر به تاثیر کاربرد عصاره جلبک دریایی بر جوانه زنی بذر کلزا و تغییرات الگوی بیان نسبی برخی ژن های چرخه بیوسنتز جیبرلیک اسید و براسینواسترویید دخیل در جوانه زنی و تقویت کننده رشد و نمو کلزا با استفاده از روش Real time- PCR پرداخته است. برای این منظور شاخص های جوانه زنی در اثر اعمال تیمار اندازه گیری شد، همچنین اعمال تیمار غلظت 1/0 درصد حجمی عصاره ی جلبک در چهار سطح تیمار زمانی (0، 10، 15 و 30 روز یک بار) تا زمان گل دهی گیاه صورت گرفت و نمونه برداری از برگ های گیاه مربوط برای هر تیمار در سه تکرار بیولوژیک در دو آزمایش جداگانه گلخانه ای و آزمایشگاهی انجام شد. نتایج این مطالعه، موثر بودن استفاده از تیمار عصاره جلبک دریایی را بر افزایش درصد جوانه زنی و بنیه بذر نشان داد به گونه ای که صد در صد جوانه زنی بذرهای تحت تیمار در روز سوم صورت پذیرفت. در بخش ارزیابی میزان بیان نسبی کاربرد تیمار مذکور افزایش در بیان ژن های EXP، ATI، ENTKO، AEC و BINSP که همگی از جمله ژن های مهم و کلیدی در فرآیند جوانه زنی هستند را نسبت به تیمار شاهد نشان داد. استفاده از تیمار عصاره جلبک دریایی بیشترین میزان بیان نسبی را در ژن های ATI و ENTKO به ترتیب به میزان 39/4 و 70/5 در تیمار زمانی 30 روز و کمترین میزان بیان برای ژن های GIB و EXP در هر سه تیمار زمانی 10، 15 و 30 روز به دست آمد. همچنین، بیشترین میزان همبستگی مثبت در سطح احتمال %5 بین ژن های XEN با GIB (همبستگی 1) و ENTKO با BINSP (همبستگی 98/0) مشخص شد. همبستگی ژن های یاد شده در اثر کاربرد عصاره جلبک در نهایت منجر به تاثیر مثبت بر فرایند جوانه زنی بذرهای کلزا داشت. همچنین ژن های GIB و ATI (همبستگی 50/0-) و نیز XEN با ATI (همبستگی 49/0-) دارای همبستگی منفی در سطح احتمال 5% بودند و افزایش یکی، کاهش دیگری و برعکس کاهش بیان یک ژن، افزایش بیان ژن دیگر را به دنبال داشت و مشخص می کند که فعالیت فراورده پایانی هر کدام از این ژن ها قادر است بر فرآیند جوانه زنی و فرایندهای تقویت کننده رشد و نمو تاثیرگذار باشد.