بررسی اثر بازتوانی قلبی بر عملکرد اندوتلیال در بیماران سیگاری مبتلا به بیماری ایسکمیک قلب

سیگار کشیدن خطر بروز حوادث قلبی را در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر افزایش می دهد. از این رو، ارزیابی اثرات بازتوانی قلبی مبتنی بر ورزش بر عملکرد اندوتلیال در بیماران سیگاری و همچنین بررسی ظرفیت عملکردی در این بیماران ضروری می باشد.

این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی 56 بیمار سیگاری غیردیابتی با سابقه مداخله عروق کرونر از طریق پوست یا بای پس عروق کرونر در خرداد تا شهریور 1394 در بیمارستان امام خمینی اهواز انجام شد. براساس بازتوانی قلبی، بیماران به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. پیش از بازتوانی، قندخون ناشتا، پروفایل لیپیدی (لیپوپروتیین با چگالی کم، لیپوپروتیین با چگالی بالا، تری گلیسرید و کلسترول توتال) و (Ankle brachial index (ABI جهت بررسی عملکرد اندوتلیال اندازه گیری شدند. همچنین، Metabolic equivalents (METs) براساس پرسشنامه Duke activity status index اندازه گیری شدند. پس از گذراندن 24 جلسه بازتوانی (در طول مدت دو ماه و به صورت هر هفته سه جلسه یک ساعته)، مقادیر فوق مجددا چک و با مقادیر اولیه مقایسه شدند.

یافته ها:

 میانگین سنی افراد در گروه بازتوانی قلبی و گروه شاهد به ترتیب 18/61 و 32/52 بود. پیش از انجام مداخله در هیچیک از متغیرهای ABI، BMI، فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، LDL، تری گلیسرید، کلسترول تام و قندخون ناشتا تفاوت معناداری میان دو گروه مشاهده نشد و تنها تفاوت معنادار مشاهده شده میان دو گروه در میزان HDL و MET دیده شد. پس از بازتوانی قلبی، میانگین میزان تغییرات ABI با تمرینات ورزشی به طور میانگین در نیمه راست بدن 078/0+ و در نیمه چپ بدن 084/0+ بود که در گروه شاهد این مقادیر به ترتیب 002/0 و 003/0 بود (001/0=P). میزان تغییرات در افزایش METs و نیز کاهش شاخص توده بدنی، فشارخون سیستولی و دیاستولی در گروه بازتوانی نسبت به گروه شاهد از لحاظ آماری معنادار بود. افزون براین، تغییر معناداری در قند خون ناشتا و پروفایل لیپیدی میان گروه ها وجود نداشت.

نتیجه گیری:

 دو ماه بازتوانی قلبی با تمرینات ورزشی منظم با بهبود میزان ABI به عنوان شاخصی برای عملکرد اندوتلیال و پیش آگهی بیماری های قلبی-عروقی و نیز بهبود ظرفیت عملکردی قلبی (افزایش شاخص METs) در میان بیماران سیگاری همراه است.