بینانشانه شناسی ابرپیرنگ مرگ/ زندگی در اسطوره یمه/ جم با رمان های معاصر فارسی
بنمایه های اسطوره ای به صورت ابرپی رنگ در ساختار داستان های مدرن، به ویژه رمان، راه یافته است. «جاودانگی» (تقابل مرگ زندگی) یکی از برجسته ترین بنمایه های اسطورهای حیات بشری است که در اساطیر هندی و ایرانی، داستان یمه/ جم برپایه این بنمایه اسطورهای شکل گرفته است. از منظر نشانه شناسی ساختاری، روایت یمه/ جم براساس مربع معناشناسی «مرگ»، «زندگی»، «نه مرگ» و «نه زندگی» ساخته شده است. فرضیه پژوهش عبارت است از: ابرپی رنگ مرگ زندگی در رمانهای معاصر فارسی برپایه روابط بینامتنی آن ها با اسطوره یمه/ جم نظام یافته است. در این پژوهش، ابتدا براساس رویکرد معناشناسی ساختاری گرمس، مربع معنایی مرگ زندگی در هریک از رمان های مورد بررسی ارایه گردید و سپس روابط بینامتنی آن با اسطوره یمه/ جم برمبنای نظریه های بینامتنیت واکاوی شد. نتیجه مطالعه نشان داد با توجه به دو روایت هندی و ایرانی از اسطوره یمه/ جم، دو نوع رویارویی با مرگ را میتوان شناسایی کرد که این کلان روایت اسطورهای رویارویی دوگانه با مرگ در کنش شخصیت های رمانهای معاصر فارسی نیز مشاهده میشود. ازاین رو برخی شخصیتهای رمانهایی همچون سووشون، حیرانی و سالمرگی مانند یمه با کنش تسلیم و پذیرش مرگ در نظام حسی ادراکی به زندگی جاودانه دست می یابند؛ همچنین برخی دیگر از شخصیتهای رمان ملکوت، فال خون و کلیدر همانند جم با کنشی ضدمرگ، برای رسیدن به حیات ابدی میکوشند، ولی درنهایت در نظام شوشی، مقهور مرگ میشوند.
مربع معنایی ، نظام حسی ادراکی ، نظام شوشی ، روابط بینامتنی ، اسطوره یمه ، جم ، رمان معاصر
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.