تحلیل ساختاری رمان چشمان شرمگین طاهار بن جلون طبق دیدگاه رولان بارت

این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی در پی شناسایی تاثیر به‌‌کارگیری فنون ساختاری روایی در رمان چشمان شرمگین، اثر طاهار بن جلون است تا با تکیه بر تمهیدات ساختاری رولان بارت و همچنین نظریه رمزگان پنجگانه وی، زیرساخت‌‌های متن را واکاوی کند تا به سازگاری و پیوند اجزا و همچنین پیچیدگی‌‌ها و مفاهیم گسترده موجود در رمان مدنظر دسترسی پیدا کند. به همین منظور، بعد از معرفی نظریه‌‌های بارت و شرح تحلیل ساختاری وی در سه سطح کارکردها، کنش‌‌ها و روایت و همچنین معرفی رمزگان‌‌های متفاوت (رمزگان‌‌های هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی) نتیجه پژوهش حاکی از آن است که در این رمان، به‌‌طور تقریبی به اندازه یکسان از کارکردهای ویژه و نمایه‌‌ها استفاده شده است؛ اما وجود اطلاعات ناب و خالص به‌‌نسبت کمرنگ است. درباره شخصیت‌ها، ازنظر روان‌شناختی، مقوله مبارزه غالب و به‌‌کارگیری فاعل اول شخص مفرد از همه شایان توجه‌‌‌‌تر است. رمزگان پنج‌‌گانه در طول متن با فرکانس‌‌های متفاوت چهره‌‌نمایی می‌‌کند که از میان آنها رمزگان پروآیرتیک (کنشی) و سمیک (معنایی) غالب است. نویسنده با انتخاب یک زن در جایگاه راوی اول شخص که نماد طبقه ستمدیده جامعه مراکش است، مضامینی ازجمله تبعید، بدبختی، تردید بین دو فرهنگ، وضعیت زنان، مهاجرت، تحقیر و تبعیض را بیان می‌‌کند و با برجسته‌‌کردن مجموعه‌ای از تضادهای فرهنگی، تضادهای معنایی آزادی / اسارت و مدرنیته / سنت را نشان می‌دهد. داده‌‌های به‌‌دست‌‌آمده، از فرضیه تعدد معانی پشتیبانی می‌‌کند.