نقش شرکت نفت انگلیس و ایران در شکل گیری ساختار فضای شهری شرکت شهرآبادان (از تاسیس پالایشگاه آبادان تا نهضت ملی شدن صنعت نفت 1330 - 1291 ش)

 باواگذاری امتیازنامه ی نفت به ویلیام ناکس دارسی در سال 1280/1901م و در پی آن اکتشاف نفت در مسجدسلیمان درخرداد ماه 1287ش/1908م و تاسیس پالایشگاه آبادان درسال 1291ش/1912م زمینه ی اشتغال و مهاجرت نیروی کار از خارج و داخل به آبادان را فراهم نمود . مدیران شرکت نفت انگلیس و ایران برای اسکان این مهاجران اقدام به شهرک سازی نمودند که نتیجه ی آن شکل گیری شرکت شهر آبادان توسط طراحان و معماران شرکت نفت انگلیس و ایران مطابق با آخرین دستاوردهای شهرسازی بود . پژوهش پیش رو با تلفیق روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد و منابع دست اول تاریخی و تحقیقات جدید در پی پاسخی به این سوال است که شرکت نفت انگلیس و ایران چه نقشی در شکل گیری ساختار فضایی شرکت شهر صنعتی آبادان داشته است ؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که شرکت شهر آبادان موجودیت ، شکل گیری و توسعه ی خود را مرهون پالایشگاه آبادان است.شکل گیری کالبد فضایی شرکت شهر آبادان بر چهار شاخص؛ تفکیک و جداسازی محلات از یکدیگر، طراحی شهر به شکل خطی (طولی)، طراحی به شکل شطرنجی و شعاعی و طراحی بر اساس ایده باغ شهر مبتنی بود. برهمین اساس در این پژوهش سعی شده است نقش شرکت نفت انگلیس و ایران در تکوین و توسعه ی کالبد شهری شرکت شهر صنعتی آبادان از تاسیس پالایشگاه تا ملی شدن صنعت نفت مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد .