واکاوی تاثیر مکتب فلسفی مشائی یونانی بر فلسفه اسلامی

یونان به عنوان یکی از مراکز مهم تمدنی قبل از اسلام، دارای مکاتب فلسفی گوناگونی بوده است. یکی از این مکاتب، مکتب فلسفی مشایی است که در کنار مکتب فلسفی هرمسی دو مکتب مهم فلسفی تمدن یونان به شمار می روند. سوالی که در این جا مطرح است این است که ماهیت مکتب فلسفی مشاء چیست و فلسفه مشایی بر فلسفه و تمدن اسلامی تا چه میزان تاثیر گذاشته است؟ واکاوی این موضوع با روش توصیفی و تحلیلی نشان می دهد فلسفه مشایی به عنوان فلسفه ای با ریشه های یونانی، به جهت ماهیتی عقل گرایانه و استدلالی ای که داشت، از قرن سوم هجری با ظهور بزرگانی چون کندی و پس از او فارابی، در تمدن اسلامی پدیدار شد. پس از اینان ابن سینا فلسفه مشایی را به کمال رساند. عقل گرایی ای که در این فلسفه بر آن تاکید شده، از جمله اسباب رشد و اعتلای تمدن اسلامی در قرون چهارم و پنجم هجری شده است. فلسفه مشایی هر چند در جهان اسلام با ظهور ضد فیلسوفانی چون غزالی، مدتی دچار رکود شد و فلسفه به طور کلی از میان اهل سنت رخت بربست، اما با ظهور بزرگانی از شیعه چون خواجه نصیرالدین طوسی و پس از وی فلاسفه بزرگی که در عصر صفوی پدید آمدند و حکمت متعالیه را نهادینه کردند، شاهد رونق یابی فلسفه در میان شیعیان و تا حدودی رشد تمدن اسلامی در این مقطع هستیم.