تحلیل احتمالات وقوع یخبندان های زودرس و دیررس شهرستان مشگین شهر و واکاوی همدیدی آن

شناخت شرایط وقوع آغاز و خاتمه یخبندان ها به دلیل اهمیت آن ها در زمینه کشاورزی، حمل ونقل و مسایل زیست محیطی جهت کاهش خسارات ضروری است. شهرستان مشگین شهر به دلیل موقعیت جغرافیایی، توپوگرافی و قرارگیری در طول حرکت توده هواهای مهاجر، اکثرا شاهد وقوع یخبندان و خسارات ناشی از این عناصر آب وهوایی می باشد. وابستگی شدید اقتصاد مردم این منطقه به کشاورزی، لزوم مطالعه دقیق تاریخ آغاز و پایان این پدیده ویرانگر را ایجاب می کند. در پژوهش حاضر با درنظرگرفتن دماهای صفر و زیر صفر درجه سیلسیوس، تاریخ شروع و خاتمه یخبندان شهرستان مشگین شهر طی دوره آماری (2019-2000) دریافت و طبقه بندی شده است. برای درک بهتر مطالب، این تاریخ ها به صورت روزشمار ژولیوسی تطبیق داده شده است. دوره بازگشت هر کدام از یخبندان های مذکور توسط نرم افزار SMADA و با احتمالات 2،3،5،10،25،50،100،200 ،درصد محاسبه و مناسب ترین توزیع آماری برای مطالعه یخبندان ها انتخاب شد. درنهایت با استخراج نقشه های سینوپتیکی مربوط به روزهای وقوع یخبندان در سطح زمین، هم ارتفاع 500 هکتوپاسکال، بردار باد و دمای سطوح میانی جو، ضخامت جو و تاوایی تراز 500 هکتوپاسکال مشخص شد که وقوع یخبندان در سطح زمین در ارتباط با گسترش زبانه پرفشار مهاجر اروپای شمالی و مرکزی، پرفشارهای مانع شمال خزر و گسترش زبانه فرابار سیبری است. ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نیز ناشی از قرارگیری در جلو و عقب ناوه بادهای غربی بوده است و نقشه های تاوایی نیز در بیشتر مواقع نشانگر نزول توده هواست. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که در شهرستان مشگین شهر روند یخبندان های پاییزه نسبتا ثابت و با شیب ملایمی به طرف ماه های سرد سال و یخبندان بهاره به طرف ماه های گرم سال درحرکت است.