مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد بر کمال گرایی بیماران با اختلال شخصیت وسواسی- جبری

 کمال گرایی از علایم اصلی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد بر کمال گرایی بیماران با اختلال شخصیت وسواسی- جبری انجام گرفت.

روش تحقیق در این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری مراجعه کننده به مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره شهر تهران در سال 1400 بود. از بین آنها تعداد 51 بیمار مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری بر اساس ملاک های ورود و خروج و به شیوه نمونه گیری در دسترس گزینش شده و به صورت تصادفی در سه گروه (17 نفری) طرحواره درمانی، درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل گمارده شدند. گروه آزمایشی اول، طرحواره درمانی  با رویکرد یانگ (1990)، گروه آزمایشی دوم تحت آموزش درمان پذیرش و تعهد با رویکرد هیز، استروسهل و ویلسون (1999)، به تفکیک در 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند و گروه کنترل در فهرست انتظار بود. ابزار پژوهش شامل سیاهه کمال گرایی (PI) و پرسشنامه چندمحوری بالینی میلون (MCMI-III) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (طرح آمیخته) و آزمون تعقیبی بن فرنی در نرم افزار  SPSS25تجزیه و تحلیل شدند. 

نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود داشت؛ و هر دو مداخله طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد باعث کاهش کمال گرایی بیماران با اختلال شخصیت وسواسی- جبری شده و تاثیر این مداخلات درمانی در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است (05/0<p). همچنین، نتایج آزمون تعقیبی بن فرنی حاکی از آن بود که میزان اثربخشی مداخله طرحواره درمانی بر کمال گرایی بیشتر از درمان پذیرش و تعهد بود (05/0<p).

با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مداخلات طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد می توانند برای بهبود کمال گرایی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری کارآمد باشد؛ و توصیه می گردد که درمانگران و مشاوران در راستای بهبود کمال گرایی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری در کنار سایر مداخلات درمانی از این درمان ها استفاده کنند.