مقایسه دموگرافی بید سیب زمینی Phthorimaea operculella (Zeller) (Lepidoptera: Gelechiidae) روی ارقام مختلف سیب زمینی

بید سیب زمینی Phthorimaea operculella (Zeller) یکی از مهم ترین آفات سیب زمینی در مزرعه و انبار است. استفاده از ارقام مقاوم بعنوان یکی از روش های سازگار با محیط زیست می تواند در کنترل آفت مفید واقع شود. بنابراین هدف از این تحقیق ارزیابی میزان مقاومت شش رقم رایج سیب زمینی (بامبا، بلینی، دراگا، جیلی و میلوا) نسبت به آفت مذکور در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) بود. در این تحقیق، فراسنجه های زیستی بید سیب زمینی روی رقم های مختلف سیب زمینی بر اساس تیوری جدول زندگی دو جنسی سن- مرحله بعنوان شاخص مناسب ارزیابی حساسیت و مقاومت، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدت زمان دوره رشد و نمو دوره قبل از بلوغ حشره مورد نظر در رقم مارفونا (19.91 روز) کوتاه تر و در رقم مارفونا (93/21 روز) طولانی تر از دیگر ارقام مورد بررسی بود، همچنین طولانی ترین و کوتاه ترین طول دوره تخم ریزی بترتیب روی رقم جیلی (20/8 روز) و بلینی (43/5 روز) بدست آمد. همچنین بررسی فراسنجه های رشد جمعیت نشان داد که بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی رقم مارفونا (173/1= λ ، 160/0= r در روز) و کمترین فرا سنجه های مورد نظر روی رقم دراگا(096/1= λ ، 092/0= r در روز) بدست آمد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، رقم دراگا رقم مقاوم و میزبانی با مطلوبیت کمتر برای رشد و نمو و تولیدمثل آفت بید سیب زمینی است. فراسنجه های دموگرافی بدست آمده را می توان جهت درک بهتر پویایی جمعیت آفت مورد نظر روی شش رقم مورد آزمایش مورد استفاده قرار داد و در مدیریت کارامد این آفت در سیستم های ارگانیک و رایج کشت سیب زمینی مورد از آنعها بهره جست.