نگاهی به چالش های فقهی فلسفه امر به معروف و نهی از منکر

امربه معروف و نهی ازمنکر یکی از احکام اجتماعی اسلام و فروع آن و از صفات فعلی حق تعالی و نیز از ویژگی های بارز پیامبر اکرم (ص) می باشد. در نگاه پیشوایان معصوم (ع) امربه معروف و نهی ازمنکر جایگاه ممتاز و ویژه ای دارد. این دو فریضه  قوام شریعت و با فضیلت ترین اعمال بندگان خدا توصیف شده که حتی منزلتی بزرگتر از جهاد در راه خداوند دارد. این دو واجب، آثار و برکات مادی و معنوی فراوانی در جامعه به دنبال دارند و ترک آنها مستوجب نزول بلاها و خطرات و کیفرهای زیادی است. محققان در این مقاله روایات مربوط به وجوب و اهمیت و کیفیت امربه معروف و نهی ازمنکر را از منظر دلالتی مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس به تحلیل و بررسی فقهی هر دسته و طایفه از روایات مذکور و نتیجه ی آن ها پرداخته اند. روش پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت، توصیفی -  تحلیلی و به لحاظ روش کتابخانه ای است. نتایج بررسی ها حاکی از این است که وجوب و اهمیت دو فریضه امربه معروف و نهی ازمنکر از روایات قابل استنباط است. همچنین از میان دو نظریه فقها بر اساس روایات، در زمینه کفایی یا عینی بودن، رای وجوب کفایی قوی تر است. در بحث کیفیت وجوب امر به معروف و نهی از منکر احکامی که از روایات و تحلیل فقها استخراج شد دلالت بر این موضوع دارد که امر به معروف و نهی از منکر بر همه لازم است که اگر با فعل حرام و ترک واجبی مواجه شدند بی تفاوت نباشند، و انزجار خود را با گفتار و کردار ابراز نمایند و این مقدار واجب عینی است.