تحلیل محتوای کمی آیین نامه های مهدهای کودک بر اساس شاخص های IECD

توجه به استانداردها و رویکردهای علمی موجود در پرورش کودکان یکی از شاخص های بررسی و ارزیابی اقدامات و فعالیت های سیستم پرورش کودکان می باشد. رشد و تکامل یکپارچه کودکان نگاهی یکپارچه به حقوق کودکان است و از ابعاد مختلف تمامی نیازهای کودکان زیر 8سال را مورد توجه قرار می دهد. بر این اساس هدف اصلی از این پژوهش بررسی متون آیین نامه های مهدهای کودک بر اساس شاخص های رشد و تکامل یکپارچه کودکان است تا از این طریق شاخص های مغفول مانده شناسایی و در آینده مورد توجه بیشتری قرار گیرند.

با توجه به ماهیت پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 17مورد آیین نامه تاسیس، اداره و انحلال مهدهای کودک، دستورالعمل های آموزشی، بهداشتی، واگذاری و مصوبات سازمان بهزیستی کشور از سال 1362تا سال 1394است. ابزار اصلی پژوهش فهرست وارسی تحلیل محتوا بر اساس شاخص های IECDبوده است. به منظور تعیین و تامین روایی فهرست وارسی تحلیل محتوا از روش روایی محتوایی و نظر متخصصان استفاده شده است.

براساس شاخص های اصلی IECD شامل: بهداشت و سلامت، تغذیه، مراقبت، آموزش و حمایت والدین بررسی کلیه متون ذکر شده نشان داد، توجه به چهار شاخص اول به میزان کافی صورت گرفته است اما به بعد پنجم یعنی حمایت والدین که امروزه به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد مورد توجه برنامه های جهانی رشد و تکامل قرار می گیرد توجه کافی صورت نگرفته است. همچنین نتایج نشان میدهد، در رابطه با شاخص بهداشت و سلامت به بعد جسمانی و فیزیکی توجه بیشتری شده در حالی که توجه به سلامت روانی و اجتماعی کودکان کمتر مورد توجه بوده است. در بعد مراقبت نیز همین رویه حاکم است. در بعد تغذیه بیشتر به بعد سلامت غذا توجه شده و کمتر غنی بودن و کامل بودن تغذیه کودکان پرداخته شده است و نکته آخر اینکه کودکان با ویژگی های خاص (مانند معلولین جسمی- حرکتی و یا ذهنی) مورد توجه این متون نبوده است.

بحث:

 با توجه به اینکه آیین نامه ها، دستورالعمل ها و مصوبات نقش محوری و تعیین کننده در اتخاذ رویکردهای اجرایی در مهدهای کودک را دارند. و نیز با عنایت به اینکه هدف اصلی برنامه IECDیکپارچه سازی ابعاد مختلف رشد و تکامل کودکان است؛ لذا می بایست جهت ایجاد تغییرات پایدار در جامعه در این زمینه، کار را ابتدا از عرصه سیاستگذاری های کلان آغاز و سپس به ارزشیابی در سطوح اجرایی پرداخت.