طراحی، اعتباریابی و پایاسازی ابزار ارزشیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی

ارتقای مستمر عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی در دانشگاه ها امری ضروری بوده و دستیابی به این هدف بدون وجود ابزارها و فرایندهای کارآمد ارزشیابی، مقدور نخواهد است. لذا مطالعه حاضر با هدف تدوین ابزار ارزشیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی در دانشگاه های علوم پزشکی به انجام رسید.

مواد و روش ها: 

در این مطالعه تلفیقی با توجه به اهداف اختصاصی مطالعه از ترکیبی از روش های پژوهشی نظیر مطالعه مروری، مصاحبه با صاحب نظران و نیز طراحی و استانداردسازی ابزار ارزشیابی و نیز رویکردهای کیفی استفاده گردید. بدین ترتیب که پس از شناسایی مولفه های مرتبط با ارزشیابی آموزشی اعضای هیات علمی و دسته بندی آن ها بر اساس منابع علمی معتبر، مراحل بررسی و تایید روایی محتوایی و صوری ابزار با نظر 10 نفر از صاحب نظران حوزه آموزش پزشکی و مدیریت آموزشی که دارای تحصیلات و تجارب حرفه ای مرتبط بودند به انجام رسید. در گام پایانی، فرایند اجرایی ارزشیابی اعضای هیات علمی بر اساس مشکلات و راه کارهای ارایه شده از سوی صاحب نظران و صاحبان فرایند، در قالب فلوچارت ترسیم گردید.

یافته ها:

 ابزار ارزشیابی نهایی دارای 74 مولفه ارزشیابی در 5 حیطه موسوم به اهداف آموزشی، محتوای آموزشی، فرایند یاددهی-یادگیری، ارزشیابی آموزشی، آموزش بالینی/آزمایشگاهی می باشد. بیش ترین تعداد گویه ها به حیطه فرایند یاددهی-یادگیری با 34 گویه؛ و کم ترین تعداد نیز به حیطه های اهداف آموزشی با 6 گویه اختصاص یافته است. روایی محتوایی ابزار نهایی با کسب امتیاز 92 درصد برای شاخص CVR و 89 درصد برای شاخص CVI قویا مورد اتفاق نظر صاحب نظران قرار گرفت. هم چنین روایی صوری پرسش نامه با اخذ دیدگاه های کیفی صاحب نظران درخصوص شیوه نگارش گویه های پرسش نامه و اعمال دیدگاه های آنان به انجام رسید. پایایی پرسش نامه نیز با بررسی همسانی درونی آن و کسب نمره 781/0 برای آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت.

نتیجه گیری: 

ابزار به دست آمده در این مطالعه به دلیل استفاده از روش های معتبر علمی و اجماع قوی صاحب نظران بر آن، دارای جامعیت و مقبولیت قابل توجهی می باشد. پژوهشگران امیدوارند استفاده از این ابزار و نیز فرایند اجرایی تدوین شده بتواند به انجام ارزشیابی های جامع و عینی و متعاقبا ارتقای مستمر عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی کمک نماید.