تغییرات ژئوشیمیایی و پتروژنز سنگ های ماگمایی شمال اردبیل: رهیافتی برای تعیین الگوی زمین ساختی-ماگمایی شمال باختر ایران

در محدوده شمال اردبیل (از نمین تا لاهرود) توالی متنوع و گسترده ای از فعالیت های ماگمایی بازی تا حدواسط و اسیدی از ایوسن تا کواترنری رخنمون دارند. ترکیبات سنگی در این منطقه از گدازه های عمدتا بازالتی همراه با گنبدهای داسیتی و ریولیتی در محدوده نمین تا بازالت و آندزیت بازالتی در محدوده لاهرود متغیر است. بررسی ترکیب شیمیایی الیوین در الیوین بازالت ها نشان دهنده ترکیب فورستریتی آنها از 67/8 تا 92/7 است. همچنین کلینوپیروکسن ها از نوع دیوپسیدی بوده و پلاژیوکلازها ترکیب لابرادوریتی تا بیتونیتی دارند. بیگانه بلورهای (زنوکریست ها) گارنت موجود در گنبدهای ریولیتی از نوع آلماندین می باشند. بررسی عناصر نادر خاکی در جریان های گدازه ای، قطعات سنگی و همچنین گنبدهای داسیتی- ریولیتی منطقه نشانگر غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک به سنگین است. سنگ های مافیک-حدواسط منطقه سرشت شوشونیتی و برخی نیز کالک-آلکالن با پتاسیم بالا و گنبدهای داسیتی و ریولیتی سرشت آداکیتی نشان می دهند. ویژگی های ژیوشیمیایی و ایزوتوپی سنگ های بازالتی-آندزیتی منطقه شمال اردبیل-لاهرود نشان دهنده تشکیل آنها از ذوب بخشی یک گوه گوشته ای متاسوماتیسم شده توسط رسوبات و سیالات حاصل از ورقه فرورانده در زون فرورانشی ایران طی ایوسن است. همچنین ویژگی های ژیوشیمیایی و ایزوتوپی گنبدهای داسیتی-ریولیتی میوسن نشان دهنده منشا گرفتن آنها از ذوب بخشی بخش های زیرین پوسته قاره ای ستبر شده ایران می باشد.