بررسی تصویرگری نسخه خطی پزشکی مصور ذخیره خوارزمشاهی محفوظ در کتابخانه ملی ایران

بیان مساله:

 یکی از حوزه های علمی که نسخه های بسیاری از آن در دسترس می باشد، حوزه علم پزشکی است. پزشکان ایرانی برای تفهیم یافته خود ، گاه خودشان و گاه از برخی از نقاشان در ترسیم تصاویر اندام انسانی و حیوانی بهره برده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تصویرگری درنسخه خطی مصورذخیره خوارزمشاهی محفوظ درکتابخانه ملی با شماره ثبت : 814227 گردآوری و تدوین شده است.

هدف مقاله:

 هدف در این تحقیق پس از ارایه مختصری از پیشینه تصویرگری و علم پزشکی در ایران،به شناخت،معرفی و بررسی این نسخه خطی می پردازیم. در تصویرگری نسخه های خطی پزشکی مصور،موضوع غالب به شکل تشریح وکالبد شناسی بود. البته تصویرگری موضوعات دیگری از جمله گیاهان،حیوانات،ابزارآلات و روش های مختلف پزشکی (فصد و حجامت) و دندانپزشکی نیز به چشم می خورد که اندک است .

 در این مقاله سعی می شود به این سوالات پاسخ داده شود:- کار تصویرگری این پیکره های رنگی توسط چه کسانی انجام شده است ؟ آیا اینگونه تصویرگری ها بیانگر سبک خاصی به مانند تصویرگری نسخه های ادبی بوده است؟ میزان مهارت و تسلط تصویرگر در رعایت اصول و قواعد تصویرگری به چه میزان بوده است؟

روش تحقیق:

 این پژوهش بصورت توصیفی- تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد.

 نتایج بررسی حاکی از آن است که تصویرگری در این کتاب منطبق با سبک و شیوه نسخه های ادبی نبوده است و مصورسازان این نسخه خطی پزشکی معمولا"مولفین کتب و کمتر نگارگران بوده اند. همچنین‌این‌ نگاره هاب دلیل‌ اختلاف‌ در سبک‌ تصویرگری‌ میتواند کار بیش‌ از یک‌ نفر باشد و بعضا بصورت‌ رونگاری-وکپی‌ از نسخه‌ اصلی‌ است.‌طبق‌ بررسی‌ انجام شده از منابع‌ مختلف،به‌ نظر میرسد،منشا این تصاویر به‌ هنرهای نیستی بازگردد.این تحقیق میتواند برای استفاده دانشجویان هنرو پزشکی مفید باشد.