تحلیل عدالت فضایی در توزیع کاربری اراضی در محلات شهر تبریز

یکی از رویکردهای جدید و نوین در زمینه اصلاح و تکامل مفهوم توسعه شهری، عدالت فضایی است که تاکید می کند، برنامه های مختلف شهری علاوه بر توجه به اهداف کالبدی و کارکردی، باید به نیازهای روانی و کیفی شهروندان در محیط زندگی شهری نیز پاسخ گو باشد. لذا، هدف از تدوین پژوهش حاضر، تحلیل عدالت فضایی در توزیع کاربری اراضی در محلات شهر تبریز است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است. قلمرو مکانی تحقیق شهر تبریز است و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از مطالعات کتابخانه ای به ویژه طرح جامع و تفصیلی شهر تبریز (مصوب 1391) استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات و پاسخگویی به سوالات تحقیق از مدل نزدیکترین فاصله همسایگی و تحلیل ضریب مکانی (LQ) استفاده گردید. نتایج نشان داد، در مجموع همه کاربری های مورد بررسی در کلانشهر تبریز اغلب به صورت خوشه ای و بیشتر در مرکز شهر پراکنده شده اند و شهروندان برای دریافت خدمات باید هزینه و زمان زیادی را صرف کنند و عدالت فضایی در توزیع کاربری های رعایت نشده است. از نظر سرانه کاربری نیز، منطقه 9 با بیشترین سرانه (4/4102 سرانه) در رتبه اول و منطقه 10 با کمترین سرانه (5/52) در رتبه آخر و دهم قرار گرفته اند و از نامتعادل بودن توزیع کاربری ها در منطقه 9 حکایت می کند. نتایج ضریب مکانی نیز نشان داد، منطقه 8 با مقدار ضریب مکانی 98/47 در رتبه 1 و منطقه 9 نیز با ضریب مکانی 25/8 در رتبه دهم از نظر ضریب مکانی قرار گرفته و از وضعیت توزیع نامتعادل تر کاربری ها نسبت به سایر مناطق برخوردار است و عدالت فضایی در این منطقه خیلی کمتر است.