شناسایی عوامل اقتصادی موثر بر چالش های قومیتی در ایران (با تاکید بر قوم بلوچ)

اقتصاد و مسایل مرتبط با آن به صورت های مختلف در اتحاد و انسجام فضاهای جغرافیایی می تواند اثرگذار باشد؛ به نحوی که می توان اقتصاد و مناسبات اقتصادی را یکی از رشته های اصلی پیونددهی بین افراد، گروه ها، قومیت ها و حتی ملت ها به حساب آورد. در جهت مقابل نیز شاید بتوان گفت عدم توجه به اقتصاد و مسایل اقتصادی در فضاهای جغرافیایی همچون کشورها می تواند زمینه ساز ایجاد چالش های متعدد و واگرایی را به ویژه در کشورهایی که دارای تنوع قومیتی است را فراهم آورد. در این میان کشور جمهوری اسلامی ایران تشکل یافته از مجموعه فرهنگ های متنوع و مختلف بلوچ، کرد، آذری، فارس، عرب و... است. سکونت قومیت های ایرانی به طورعمده مناطق مرزی و هم جوار با کشور هم زبان خود، زمینه مناسبی را برای وقوع بحران های قومی فراهم می آورد. قوم بلوچ یکی از اقوام ایرانی است که طی یک قرن گذشته چالش های گسترده ای را با حکومت مرکزی ایران داشته که منجر به بروز و رشد اندیشه های واگرایانه در بین این گروه قومی شده است. تحقیق حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش نمونه گیری هدفمند بر اساس جامعه آماری متخصصین دانشگاهی آشنا به مسایل سیاسی و اقتصادی قوم بلوچ و باهدف کاربردی به بررسی عوامل اقتصادی و سیاسی موثر بر واگرایی قوم بلوچ پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد که در بین عوامل اقتصادی پنج عامل: 1- میزان درآمد گروه قومی نسبت به سایر شهروندان کشور 2- کم توجهی اقتصاد کلان به منطقه مورد مطالعه 3- میزان دسترسی به امکانات و خدمات 4- وجود و گسترش فقر در میان گروه قومی (نسبت به فراسوی مرز) 5- وضعیت شاخص های توسعه و فقر انسانی بیشترین تاثیر را بر واگرایی قومیت بلوچ در ایران داشته اند.