ارزیابی مدت زمان بازیابی خشکسالی در کاربری ها و اقلیم های مختلف ایران با استفاده از سنجش از دور

خشکسالی یکی از زیان بارترین بلایای طبیعی است که در عملکرد گیاهان و اکوسیستم های زمینی تاثیر می گذارد و باعث به وجود آمدن آسیب های قابل توجهی می شود. شدت خشکسالی و طول دوره بازیابی خشکسالی (مدت زمانی که پس از اتمام خشکسالی طول می کشد که عملکرد گیاهان به شرایط نرمال برگردد) پارامترهای بسیار مهمی برای مدیریت بهتر خشکسالی هستند. این مقاله به ارزیابی و بررسی طول دوره بازیابی خشکسالی در کاربری ها و اقلیم های مختلف ایران پرداخته است. به این منظور، طبقه بندی اقلیمی با استفاده از روش دومارتن انجام و با استفاده از شاخص سلامت گیاهی (VHI) خشکسالی کشاورزی در دوره 2000 تا 2020 در کاربری های کشاورزی، جنگل، مرتع و درختچه زار پایش شد. علاوه بر این، سال های 2000، 2001 و 2008 به عنوان دوره های خشکسالی انتخاب شدند. همچنین با استفاده از بهره وری ناخالص اولیه (GPP) طول دوره بازیابی خشکسالی به دست آمد. نتایج نشان داد که میانگین طول دوره بازیابی خشکسالی از حدود 34 روز در جنگل تا 81 روز در درختچه زار متغیر است و بازیابی سریع جنگل ها پس از خشکسالی به دلیل ریشه عمیق آن ها است. بطورکلی کاربری های درختچه زار و کشاورزی دوره بازیابی طولانی تری نسبت به سایر کاربری ها داشته و کاربری جنگل کوتاه ترین دوره بازیابی را داشت، که انعطاف پذیری بالای جنگل و انعطاف پذیری پایین کشاورزی و درختچه زار را نشان می دهد. همچنین نتایج نشان داد که میانه طول دوره بازیابی از حدود 20 روز در اقلیم های مرطوب تا 80 روز در اقلیم های خشک متغیر است که نشان دهنده این است که شرایط برای بازیابی خشکسالی در اقلیم های مرطوب تر نسبت به اقلیم های خشک تر مهیاتر است. بطورکلی با پیشروی از اقلیم بسیار مرطوب به اقلیم خشک، دوره بازیابی خشکسالی طولانی تر می شود.