کاربست پارادایم عقلانیت میان فرهنگی در گفتمان صلح بین الافغانی

کاربست «عقلانیت میان فرهنگی» به مثابه منطق و چارچوب نظری گفتمان «صلح بین الافغانی» در این مقاله بررسی شده است. عقلانیت میان فرهنگی، عقلانیت ناظر بر گفتگوی میان فرهنگ ها و ملت ها است؛ یعنی عقلانیتی که در مسایل بنیادین و مشترک بین المللی بر تعامل و گفتگوی سازنده میان فرهنگ ها تاکید دارد. هدف این مقاله که با روش تحلیلی_توصیفی سامان یافته، به کاربستن عقلانیت میان فرهنگی (عقلانیت گفتگو و درک حساسیت چندفرهنگی) در گفتگوی صلح گروه های قومی-سیاسی افغانستان است. عقلانیت، مفهوم چندسطحی و دارای لایه های مختلف است؛ ازاین رو از منظرها، رهیافت ها و پارادایم های مختلف، قابل بحث است. چنانکه یک پدیده انسانی تکامل پذیر است که متاثر از پیش فرض ها و نگرش های فرهنگی، دینی، مذهبی، سیاسی و قومی است و با تعلیم به تکامل می رسد. از منظر فلسفه علوم اجتماعی و فلسفه میان فرهنگی، عقلانیت محصول گفتگو، تعامل ارتباطی/اجتماعی، کار و استعداد زبانی است. ازاین رو گفتگوهای علمی، سیاسی و تعامل اجتماعی تولید معرفت و عقلانیت می کند؛ چنانکه نطق/زبان، به تکوین و توسعه عقلانیت و معرفت یاری می رساند. افغانستان به عنوان یک کشور چندفرهنگی درگیر منازعات مزمن سیاسی، می تواند اختلافات خود را بر مبنای عقلانیت میان فرهنگی حل و فصل نماید. این نوع عقلانیت، دلالت ها و اقتضایاتی دارد که التزام به آن امر حتمی است.