واکاوی عوامل موثر بر اضطراب اجتماعی مبتنی بر مدل مغز-رفتار: یک مطالعه کیفی

 اختلال اضطراب اجتماعی معمولا در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی ظاهر می‌شود و اغلب اثرات طولانی‌مدتی بر چندین بخش از زندگی فرد از جمله مدرسه و تحصیل دارد؛ از این رو، مطالعات مبتنی بر جمعیت شیوع اختلال اضطراب اجتماعی را در میان نوجوانان با استفاده از مصاحبه‌های تشخیصی بالینی ارزیابی کرده‌اند؛ لذا این پژوهش با هدف واکاوی مولفه‌های اضطراب اجتماعی مبتنی بر مدل مغز- رفتار انجام شد. 

روش پژوهش:

 روش پژوهش کیفی با استفاده از روش مضمون با رویکرد اترید- استرلینگ بود. با روش نمونه‌گیری هدفمند با بررسی متون از منابع معتبر در زمینه اضطراب اجتماعی مبتنی بر مدل‌های مغز – رفتار در سال‌های 1960-2023 اطلاعات مورد نظر با 39 مقاله تا اشباع نظری گرداوری شد. سپس اطلاعات بدست آمده کدگذاری و طبقه‌بندی شد. 

یافته‌ها:

 در مرحله اول کدگذاری 112 مضمون پایه از متن متون استخراج شد. در مرحله دوم بر اساس میزان سنخیت مفاهیم بدست آمده تعداد 22 مضمون سازمان دهنده انتزاع شد. در مرحله سوم 3 مضمون شامل حساسیت پایین فعال‌سازی رفتاری، حساسیت بالای بازداری رفتاری و حساسیت واکنشی شدت یافته جنگ، گریز و فلاپ به عنوان مضامین فراگیر مرتبط با مولفه‌های اضطراب اجتماعی مبتنی بر مدل مغز رفتار شناسایی شدند. اعتبار سنجی داده‌ها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی مضامین با استفاده از روش هولستی مورد بررسی و تایید قرار گرفت. 

نتیجه‌گیری: 

بر اساس نتایج پژوهش آگاهی محققین و درمانگران از مولفه‌های اضطراب اجتماعی مبتنی بر مدل مغز- رفتار در طراحی و به‌کارگیری درمان‌های اثربخش‌تر که به فعال‌سازی رفتار افراد با اضطراب اجتماعی می‌پردازد مورد توجه قرار گیرد.