پیش بینی فرسایش خندقی با استفاده از داده های TanDEM-X و مدل حداکثرآنتروپی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز خسویه)

فرسایش خندقی یکی از مخاطره آمیزترین انواع فرسایش آبی است که موجب تخریب اراضی و برهم خوردن تعادل منابع زیستی و محیط زیست می شود. در این مطالعه، به شناسایی عوامل موثر در فرسایش خندقی، پیش بینی و پهنه بندی فرسایش خندقی با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی (Maxent) در حوضه آبخیز خسویه در استان فارس پرداخته شد. ابتدا موقعیت خندق ها از طریق بررسی های میدانی، عکس های هوایی و با استفاده تصاویر نرم افزار گوگل ارث تهیه گردید و سپس در محیط نرم افزار GIS لایه رقومی خندق ها نیز به صورت نقطه ای شد، در مرحله بعدی شاخص های فیزیوگرافی حوضه را از داده های TanDEM-X با قدرت تفکیک 12 متر در نرم افزار SAGA-GIS تهیه شد. در این تحقیق با عملیات میدانی در منطقه موردمطالعه و نمونه برداری از خاک و انجام آزمایش نقشه بافت خاک در نرم افزار GIS تهیه شد و نقشه کاربری اراضی و تراکم پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره های سنتینل و لندست تهیه گردید و سپس هر یک از شاخص ها به خندق ها در محیط GIS اضافه شد. برای اجرای مدل حداکثر آنتروپی (Maxent) از 70 درصد داده ها برای آموزش مدل و 30 درصد برای آزمون مدل استفاده شده است. در این مطالعه با استفاده از آزمون جک نایف میزان تاثیر هر یک از شاخص ها بر دیگر شاخص ها مشخص شده که در نهایت تاثیرگذارترین شاخص ها معرفی شد. جهت اعتبار سنجی مدل جهت پهنه بندی فرسایش خندقی منطقه موردمطالعه با استفاده از منحنی (ROC) و مساحت زیر منحنی (AUC) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شاخص ارتفاع وکاربری اراضی پوشش گیاهی و عمق آبراهه تاثیرگذارترین شاخص ها در ایجاد فرسایش خندقی است و میزان AUC=0/947 در سطح عالی است.