واکاوی مبانی و رویکردهای رجالی آیت الله هاشمی شاهرودی

مساله اصلی این مقاله، واکاوی مبانی و رویکردهای رجالی آیت‌الله هاشمی شاهرودی است. برای دستیابی به این مهم، تقریرات نه سال آخر دروس خارج فقه ایشان بررسی شد. به طور کلی مبانی فکری آیت‌الله شاهرودی در اعتبار سنجی حدیث را می‌توان به دو دسته کلی «مبانی رجالی» و «مبانی مصطلح‌ الحدیثی» تقسیم کرد. رویکرد اصلی ایشان در اعتبار سنجی روایات بر اساس «وثاقت صدوری» است؛ البته ایشان ابتدا به بررسی سندی می‌پردازد و سپس به قراین دیگر روی می‌آورد. بنابراین وی علاوه بر بررسی سندی احادیث، اجماع علما، عمل اصحاب و یا اعراض از آن را مد نظر قرار می‌دهد. بر این اساس، گاهی از روایت صحیح السند به جهت دلالی و موارد وثاقت صدوری چشم پوشی می‌کند. آیت‌الله شاهرودی در دامنه توثیقات عام، قایل به پذیرش قاعده توثیق مشایخ ثقات ثلاثه، توثیق مشایخ علی بن ابراهیم، نقل اجلا و توثیق خاندان آل ابی شعبه است و در مقابل، اعتبار مراسیل ابن ابی عمیر را بر نمی‌تابد و در پذیرش قاعده توثیق راویان کامل الزیارات، مردد است.