مقایسه تطبیقی قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای جدید نفتی از منظر مالی در ایران

تامین حجم بسیار بالای سرمایه گذاری در بخش های بالادستی صنعت نفت به ویژه اکتشاف و توسعه میدان ها، کشورهای در حال توسعه از جمله ایران را در اجرای پروژه های نفتی با مشکل مواجه می کند. یکی از روش های جبران کمبود سرمایه و منابع مالی مورد نیاز، انعقاد قرارداد با شرکت های معتبر بین المللی می باشد و ازآنجاکه فعالیت در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز بسیار سودآور است، این شرکت ها انگیزه بالایی برای سرمایه گذاری دارند. همواره پروژه های صنعت نفت، از پروژه های با ریسک بالا بوده و ویژگی های مالی قراردادهای نفتی نقش مهمی در موفقیت اجرای آن ها دارد، لذا ساختار نظام مالی در قراردادهای نفتی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. در مقاله حاضر ضمن بیان چارچوب نظام مالی قرارداد بیع متقابل و قراردادهای نفتی ایران و معرفی مطالعات انجام شده مرتبط با این پژوهش، جوانب مختلف دو قرارداد از حیث ویژگی های مختلف با استفاده از روش تاپسیس مقایسه و به واکاوی این مسیله پرداخته شده است. با توجه به نتایج حاصل از روش تصمیم گیری تاپسیس، مولفه های هزینه های تکلیفی پیمانکار، انعطاف پذیری‏ منطقی در شرح کار پیمانکار، برداشت صیانتی از مخزن و تامین و جذب سرمایه گذاری خارجی از اولویت بالایی برخوردار بودند. بر اساس معیارهای معرفی شده، قرارداد IPC به عنوان قرارداد مناسب برای صنعت نفت ایران شناسایی شد.